Dev Galapagos Kaplumbağası: Chelonoidis phantasticus’un Hikayesi
Dev Galapagos kaplumbağası türü Chelonoidis phantasticus, oldukça ilginç bir geçmişe sahiptir. Bu türün bilinen son üyesi, 1906 yılında, Fernandina Adası’nda dolaşan yalnız bir erkek kaplumbağa olarak kaydedilmiştir. Ancak, neslinin tamamen tükendiği düşünülürken, 2019 yılında ikinci bir kaplumbağa keşfedilmiştir: Fernanda, 50 yaşında ve adeta kendi adasının kraliçesi gibi görünmektedir. Bu sürpriz keşif, C. phantasticus türünün bilinen üyelerini birden ikiye katlamıştır.
C. phantasticus’un erkeği, şu anda California Bilim Akademisi’nde korunmakta, genetik olarak çok benzer olmalarına rağmen, görünüşte oldukça farklıdırlar. Fernanda’nın kabuğu, erkek kaplumbağanınkine göre daha küçük ve pürüzsüzdür; erkek kaplumbağanın kabuğu ise eyerli bir şekil almıştır. Fernanda’nın keşfi, Communications Biology dergisinde yer alan “Galapagos Devi Kaplumbağa Chelonoidis phantasticus’un Nesli Tükenmemiştir” başlıklı makalede detaylandırılmıştır. Yale Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Bölümü’nden kıdemli araştırmacı ve öğretim görevlisi olan Adalgisa Caccone, bu konu hakkında yaptığı açıklamada, “Canlı bir örneğin bulunması umut veriyor ve birçok gizem hala devam ettiği için yeni soruları da ortaya çıkarıyor. Fernandina’da üreme programı başlatmak için esarete geri getirilebilecek daha fazla kaplumbağa var mı? Kaplumbağalar Fernandina’yı nasıl kolonileştirdi? Ve diğer dev Galapagos kaplumbağalarıyla evrimsel ilişkileri nedir?” şeklinde görüşlerini belirtmiştir.
Volkanik Patlamalar ve Zorlu Yaşam
Fernandina Adası, Galapagos Adaları arasında en ulaşılmaz olanı olarak kabul edilmektedir. Bu adada, son 200 yıl içinde yaklaşık 25 volkanik patlama yaşanmıştır. Kaçmak için çok az yer bulunduğundan, yavaş hareket eden bir tür olan C. phantasticus için bu adanın kötü bir yaşam alanı olduğu düşünülmektedir. Ancak Fernanda, yarım asırdır bu zorlu koşullarda yaşamayı başarmıştır.
Benzer genomlara sahip olmalarına rağmen, araştırmacılar anneden kalıtılan mitokondriyal DNA’da (hücrenin güç merkezi olarak bilinen genetik kod) bazı farklılıklar tespit etmişlerdir. Bu farklılıklar, örneğin bir C. phantasticus erkeği ile bir C. nigra dişisi gibi iki Galapagos kaplumbağa türünden oluşan melez bir bireyden kaynaklanıyor olabilir. C. nigra türü artık soyu tükenmiş bir türdür ve farklı bir adadan gelmektedir; bu da Fernandina’da çiftleşip mitokondriyal DNA’sını gelecek nesillere aktarması için yeterli süre geçirmiş olabileceğini göstermektedir.
Yazarlar, gerçek C. phantasticus’un kimliğini ve melezin kim olabileceğini belirlemek için daha fazla kaplumbağa örneğine ihtiyaç duymaktadır. Fernandina Adası’ndaki zorlu yaşam koşulları da bu farklılıkların bir başka nedeni olabilir. Caccone, “Fernanda küçük. Şu anda sağlığı iyi, sağlıklı bir şekilde yaşıyor, ancak küçük bir yetişkin, bu yüzden morfolojik olarak müzede bulunan erkek örnekten çok farklı görünüyor” demiştir ve eklemiştir: “Muhtemelen yiyecek seçeneklerinin bodur büyüme ile ilgisi var. Bu hayvan, ayrılmış bir bitki örtüsünde bulunuyordu ve bu muhtemelen onun büyümesini etkiledi.“
Fernandina’daki sarsıntılı zamanlara rağmen, adada bulunan kaplumbağa pislikleri, burada başka Galapagos devlerinin de olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle, Galapagos Ulusal Parkı ve Galapagos Koruma Alanı, Fernanda’nın bazı akrabalarını bulma ve türleri koruma umuduyla (şiddet içermeyen) bir dev kaplumbağa avına çıkmayı planlamaktadır.
İlk yorum yapan olun