Ölümsüzlük Gerçekten Var mı?
Ölümsüzlük kavramı, insanlık tarihi boyunca merak edilen bir konu olmuştur. Ancak, gerçek bir ölümsüzlük deneyimi yaşamak için vampir olmaya gerek yoktur. Bunun yerine, özel bir denizanası türü olan Turritopsis dohrnii bu sırrı çözmüş durumda. Genetikçiler, bu ilginç denizanasının DNA’sını, yakın akrabası Turritopsis rubra ile karşılaştırarak, yaşlanma sürecini anlamak ve bunun üstesinden gelmek için yeni yollar keşfetmeyi umuyorlar.
Turritopsis dohrnii, yalnızca yarım santimetre uzunluğunda olan sıcak su denizanasıdır. Bu tür, yaşlanma sürecini geriye doğru yaşama yeteneğine sahip nadir canlılardan biridir. Aslında, en az üç hidra türü de, Benjamin Button hikayesindeki gibi geriye doğru yaşama kapasitesine sahiptir; ancak bu hidralardan ikisi yalnızca ergenlik döneminden çocukluğa geri dönebilir. Yetişkinliğe ulaştıklarında, bu süreç geri döndürülemez hale gelir. Turritopsis dohrnii ise, serbest yüzen yetişkin aşamasından, yaşam döngüsünü tersine çevirerek, dipte yaşayan polipe dönme yeteneğine sahip gibi görünmektedir.
Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan bir çalışma, Turritopsis dohrnii ve Turritopsis rubra arasındaki genetik farklılıkları inceleyerek, bu konudaki bilgimizi derinleştirmeyi amaçlıyor. İspanya’nın Universidad de Oviedo’sundan Dr. Maria Pascual-Torner ve ekibi, gençlik sırrını verebilecek tek bir gen bulamadılar; bunun yerine, çeşitli genetik farklılıkların öne çıktığını keşfettiler. Araştırmacılar, “Çoğaltma, DNA onarımı, telomer bakımı, redoks ortamı, kök hücre popülasyonu ve hücreler arası iletişim ile ilişkili genlerin varyantlarını ve genişlemelerini belirledik.” şeklinde bildirdiler.
Bu bulgular, potansiyel olarak önemli olsa da, çalışma özellikle Turritopsis dohrnii’nin genomunun akrabalarında bulunmayan iki temel özelliğine odaklandı. Bunlardan ilki, polikomb baskılayıcı kompleksleridir; bu, gen ekspresyonunu düzenleyen iki protein ailesini susturarak önemli bir rol oynar. Diğer önemli özellik ise, yaşam döngüsünün tersine çevrilmesi sırasında pluripotensiyi aktive etme yeteneğidir. Pluripotensi, bir kök hücrenin ihtiyaç duyduğu her tür hücreye dönüşme kapasitesini ifade eder.
Teorik olarak, bu bulguların insanlarda uygulanması mümkün olsa da, bu süreç kesinlikle Herkül’ün sınavlarına benzer, zorlu bir görev olacaktır. Ancak, Turritopsis dohrnii’nin sahip olduğu birçok özellik, yalnızca bir arada çalışırken etkili olabilse de, bazıları daha karmaşık canlılarda, insan dahil, birkaç ekstra yıl sağlayabilir. Fakat, Turritopsis dohrnii bile, büyük bir mucize gerçekleşmedikçe sonsuza dek yaşayamaz. Bunun nedeni, bu küçük yaşam formunun çok az savunmaya sahip olması ve daha büyük canlılar tarafından avlanma riskinin yüksek olmasıdır.
Sonuç olarak, ölümsüz bir türün, bizim beklediğimiz şekilde dünyaya hükmetmesi oldukça zor görünüyor. Ancak, sahip olduğu gençleşme kapasitesi, teorik olarak sonsuz yaşama ihtimalinin varlığını göstermektedir.
