Karınca Kokusunu Algılamak: Gerçekler ve Efsaneler
İnternet, zaman zaman bazı insanların karınca kokusunu alabildiği yönündeki iddialarla çalkalanıyor. Bu tür viral gönderiler, neden bazı kişilerin bu kokuyu algılayabildiği, diğerlerinin neden algılayamadığı veya bunun bir şaka olup olmadığı üzerine tartışmalara yol açıyor. Yakın zamanda paylaşılan bir TikTok videosunda, bir kullanıcı, “Eski sevgilim baharatlı koktuğunu söylerdi” derken, bir başkası “Ölü karıncalar böcek zehri gibi kimyasallara benzeyen bir kokuya sahiptir” şeklinde yanıt veriyor. Bir diğer kullanıcı ise büyük harflerle “BU BİR ŞAKA, [KARINCALAR] KOKMAZLAR” diyerek itirazda bulunuyor.
IFLScience tarafından X (Twitter) üzerinde yapılan bir anket, 700’den fazla katılımcının görüşlerini topladı ve sonuçlar yanıt verenlerin yaklaşık yüzde 20’sinin bir karıncanın kokusunu algılayabildiğini gösterdi. Geri kalan yüzde 80 ise karınca kokusu alamadıklarını belirtmiş. Anketin sonuçları, bu konunun ne kadar tartışmalı olduğunu ortaya koyuyor. Ankete buradan ulaşabilirsiniz.
Karınca Kokusunun Bilimsel İncelemesi
Neyse ki, bazı entomologlar karıncaların kokusunu daha derinlemesine inceleme fırsatı buldular. 2015 yılında yapılan bir araştırma, Kuzey Amerika’daki en yaygın karınca türlerinden biri olan kokulu ev karıncası (Tapinoma sapil) üzerine odaklandı. North Carolina Eyalet Üniversitesi’nde karınca uzmanı olan Clint Penick, yüzlerce kişiden bir kutu T. sapil’i koklamalarını ve karıncaların nasıl koktuğunu düşündüklerine dair bir anket doldurmalarını istedi.
- En yaygın yanıtın küflü peynir olduğu bulunmuştur.
- Çalışma sırasında, diğer yaygın olarak bildirilen kokular arasında kimyasal benzeri bir temizleme spreyi ve çürüyen hindistancevizi de yer aldı.
Penick ve çalışma arkadaşı Adrian Smith, bu ilginç gözlemin sebeplerini araştırarak sorumlu olan kimyasalların metil ketonlar olduğunu belirlediler. Kokulu ev karıncalarının ve küflü peynirin her ikisinin de bu kimyasala sahip olduğu tespit edildi. Hindistancevizi de çürüdüğünde, aynı zamanda metil keton üreten mavi bir küf oluşturuyor. Ayrıca, diğer karınca türlerinin de benzer şekilde keskin kokular ürettiği bilinmektedir.
- Marangoz karıncaları, tehdit edildiklerinde sirke gibi kokan antimikrobiyal özelliklere sahip formik asit püskürtür.
- Citronella karıncaları ise isimlerini yırtıcıları savuşturmak için ürettikleri ekşi narenciye kokusundan alırlar.
İnsanların Karınca Kokusunu Algılamama Nedenleri
Bazı insanlar karınca kokusunu algılayabilse de, kimilerinin bunu yapamaması oldukça karmaşık bir durumdur. Bazı uzmanlar, bu durumu genetiğe dayandırarak bazı bireylerin formik asit kokusunu algılamak için gerekli genetik yapıya sahip olmadığını öne sürüyor. Bu durumu, kişnişin bazı insanlar tarafından sabun tadı olarak algılanmasına benzetiyorlar. Ancak, bu iddiayı destekleyen çok fazla bilimsel kanıt mevcut değil.
Ayrıca, yaşadığınız bölgedeki karınca türlerinin de bu algıda etkili olabileceği düşünülüyor. Bazı karıncaların diğerlerine göre daha kötü ya da daha belirgin kokular yayması, bu farklılıkların nedenlerinden biri olabilir.
