Timus Bezinin Önemi ve Sağlık Üzerindeki Etkileri
Çocukluk döneminde bağışıklık sistemimizin kritik bir parçası olan timus bezi, genellikle yetişkinlikte işlevsiz olduğu düşünülmekte ve çoğu zaman “unutulmuş organ” olarak tanımlanmaktadır. Ancak, son yıllarda yapılan araştırmalar bu organın aslında yaşlandıkça sağlığımız ve kanser gibi hastalıkları önleme konusundaki rolünün son derece önemli olabileceğini ortaya koymaktadır. Bir zamanlar, Sir Peter Medawar tarafından “çok büyük önemi olmayan evrimsel bir kaza” olarak değerlendirilen timus, aslında bağışıklık sisteminin gelişiminde hayati bir rol oynamaktadır. Bu organ, doğum öncesi ve çocukluk döneminde bağışıklık T hücreleri üretir.
Gelişim dönemlerimizdeki önemine rağmen, timusun yetişkinlerde işlevselliğini kaybettiğine dair yaygın bir inanç mevcuttur. Hatta, kalp ameliyatları sırasında kalbe ve büyük kan damarlarına erişim sağlamak amacıyla timektomi adı verilen bir prosedürle bu bez alınabilmektedir. Fakat akciğerler arasında ve sternumun arkasında yer alan bu sıkça unutulan organın düşündüğümüz kadar işe yaramaz olmadığını gösteren yeni araştırmalar bulunmaktadır.
Yeni bir çalışmaya göre, timektomi geçiren bireylerin, timektomi geçirmemiş olanlara kıyasla beş yıl içinde neredeyse üç kat daha yüksek ölüm riski bulunmaktadır ve ayrıca bu bireylerin kanser geliştirme riski de daha fazladır. Araştırmanın kıdemli yazarı Dr. David T. Scadden, yaptığı açıklamada: “Timusu alınmış insanları inceleyerek, timusun sağlık için kesinlikle gerekli olduğunu keşfettik” diyerek devam etti: “Eğer timus yoksa, insanların ölüm riski ve kanser riski en az iki katına çıkıyor.”
Çalışmanın gözlemsel bir niteliğe sahip olması, timüs ile olumsuz hasta sonuçları arasında doğrudan bir bağlantı kurmuyor olsa da, klinik açıdan önemli yansımalarını ortaya koymaktadır. Scadden, “[Bulgularımız gösteriyor ki] timektomi düşünülürken timusun çıkarılmasının sonuçları dikkatle değerlendirilmelidir.” şeklinde belirtti. Çalışma, timektomi yapılan 1.146 hasta ile timektomi geçirmeden kardiyotorasik cerrahi geçiren eşit sayıda yetişkinin ölüm, kanser ve otoimmün hastalık risklerini değerlendirdi.
Ekip, ameliyattan sonraki beş yıl içinde timektomi geçiren hastaların %8,1’inin hayatını kaybettiğini, timektomi olmadan ameliyat olanların ise yalnızca %2,8’inin vefat ettiğini buldu. Aynı dönem içinde timektomi hastalarının %7,4’ü kanser geliştirirken, kontrol grubundaki hastaların yalnızca %3,7’si bu durumu yaşadı. Timektomi geçiren hastalarda kanser türleri genellikle daha sık, çeşitli ve agresif bir şekilde ortaya çıkmakta, buna ek olarak daha yüksek nüks oranları ve artan ölüm oranları gözlemlenmektedir.
Bir hasta alt grubunda, timektomi geçirenlerin kanda sürekli olarak daha düşük yeni T hücresi üretimi ve daha yüksek seviyelerde proinflamatuar moleküller bulundukları gözlemlenmiştir. Araştırma yazarları, “Bir arada değerlendirildiğinde, bu bulgular timusun yetişkinlikte yeni T hücresi üretimine ve yetişkin bireylerin sağlığının korunmasına katkıda bulunduğunu göstermektedir.” sonucuna vararak: “Timektominin neden olduğu homeostazın bozulması, kritik sağlık sonuçlarını olumsuz yönde etkileyecek kadar yeterlidir; bu durum, yetişkin timüsünün işlevsel olarak önemli olmaya devam ettiğini güçlü bir şekilde desteklemektedir.” ifadelerine yer vermiştir.
Bu çalışma, New England Journal of Medicine’de yayınlanmıştır.
