Akdeniz Diyeti ve Yaşam Tarzı
Akdeniz diyeti, uzun yıllardır sağlıklı beslenme konusundaki tartışmalarda öne çıkan bir beslenme biçimidir. Bu diyet modeli, sebze, meyve, tam tahıllar, zeytinyağı, balık ve baklagiller gibi besinleri ön planda tutmakta ve dengeli, ölçülü bir şekilde beslenmeye vurgu yapmaktadır.
BİRLİKTE YEMEK YEME ALIŞKANLIĞI
Ancak son araştırmalar, Akdeniz yaşam tarzının sadece diyetle sınırlı olmadığını ortaya koymaktadır. Mayo Clinic Proceedings dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, sevdikleriyle birlikte yemek yemenin, yemeğin tadını çıkarmak için zaman ayırmanın, yeterince dinlenmenin, uyumanın, güçlü sosyal bağlantılar kurmanın ve düzenli egzersiz yapmanın da bu yaşam tarzının önemli bileşenleri olduğu belirtilmektedir. Araştırmacılar, İngiltere’de Akdeniz yaşam tarzını benimseyen yetişkinlerin, benimsemeyenlere göre herhangi bir nedenden ölme riskinin %29, kanserden ölme riskinin ise %28 daha düşük olduğunu tespit etmiştir.
SOSYAL BAĞLAR VE DİNLENME
Özellikle ‘dinlenme, egzersiz ve arkadaşlarla sosyalleşme’ gibi yaşam tarzı unsurlarına önem veren bireylerin, kardiyovasküler hastalıklardan ölme riskinin daha düşük olduğu gözlemlenmiştir. Araştırma, 40 ile 75 yaşları arasındaki 110.799 kişinin anket verilerini inceleyerek gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar, Akdeniz tarzı bir diyet uygulayıp uygulamadıkları, tuzu sınırlayıp sınırlamadıkları ve sağlıklı içecekler tüketip tüketmedikleri gibi faktörlere göre puanlandırılmıştır. Dokuz yıl sonunda, katılımcılardan 2.401’i kanserden, 731’i kardiyovasküler hastalıktan, toplamda ise 4.247 kişi hayatını kaybetmiştir. Araştırmacılar, Akdeniz yaşam tarzını en iyi şekilde uygulayanların, özellikle de üçüncü kategoride yer alanların en düşük ölüm riskine sahip olduğunu belirlemiştir.
SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ
İspanya’nın Madrid Özerk Üniversitesi’nde beslenme epidemiyologu olan baş araştırmacı Dr. Mercedes Sotos-Prieto, Akdeniz yaşam tarzını “geleneksel ve kültürel bir sağlıklı yaşam biçimi” olarak tanımlamaktadır.
NE YEDİĞİNİZ KADAR NASIL YEDİĞİNİZ DE ÖNEMLİ
Akdeniz diyeti, çoğunlukla belirli yiyecek türleri ve pişirme alışkanlıklarından oluşmaktadır. Örneğin, yemeklerin tuz yerine baharatlarla tatlandırılması gibi. Ancak bu çalışma, yiyeceklerin ne olduğu kadar nasıl tüketildiğinin de önemli olduğunu vurgulamaktadır. Sotos-Prieto, yemeklerin aile ve arkadaşlarla yenilmesinin, yemeklerin sosyal bir etkinlik olarak değerlendirilmesinin bu yaşam tarzının önemli bir parçası olduğunu ifade etmektedir.
Ayrıca, birçok Akdeniz ülkesinde öğleden sonra kısa bir şekerleme veya “siesta” geleneği bulunmaktadır; bu da dinlenmenin önemini göstermektedir. Gece altı ila sekiz saat uyumaya öncelik vermek de sağlıklı bir yaşam için kritik bir unsurdur. Sotos-Prieto, “Bütün bu unsurların kardiyovasküler hastalıklarla ilişkili olduğu gösterilmiştir; ancak bu çalışma, bu unsurlar arasındaki sinerjiyi değerlendirmenin daha iyi bir yolu” şeklinde açıklamaktadır.
