Petrolün Dünya’daki Yaşamı ve Benzinin Raf Ömrü
Petrolün Dünya üzerindeki “yaşamına” yaklaşık 360 milyon yıl önce başladığı kabul edilebilir. Otomobillerin, aslında ölmüş dinozorlardan güç aldığı düşüncesi oldukça yaygın olsa da, gerçekten de petrol, çok daha eski dönemlerde yaşamış algler ve planktonlardan oluşur. Ancak petrolün, benzine dönüşme süreci, tamamen farklı bir hikaye barındırıyor. Benzinin bir son kullanma tarihi var mı? Acaba benzin, durduğu yerde bozulur mu? Popüler kültürde, The Last of Us veya Mad Max gibi pek çok kıyamet sonrası kurgu dünyasında, benzinin yıllar boyunca ve hatta on yıllar boyunca kullanılabilir kalabildiğini görüyoruz. Ancak, gerçekte durum biraz daha karmaşık. Kısa bir süre önce Popular Mechanics dergisinde yazan Matt Crisara, benzinin belirli bir raf ömrü olduğunu vurgulayarak, eğer doğru bir şekilde depolanmazsa aracınızın deposunda dört hafta kadar kısa bir sürede bozulabileceğini ifade ediyor.
Benzin Neden Bozulur?
Benzinin bozulma süreçlerini anlamak için öncelikle onun tam olarak ne olduğunu incelemek önemlidir. Araçların yakıt deposuna koyulan benzin, Dünya’nın derinliklerinden çıkarılan ham petrolden çok daha karmaşık bir üründür. En temel yapı taşları benzer olsa da, petrolün benzin haline gelmesi için birçok farklı işlemden geçmesi gerekmektedir.
- Öncelikle, ham petrol bir damıtılma ve rafine edilme sürecine tabi tutulur.
- Bu süreçte, kükürt gibi birçok yabancı madde temizlenir ve petrol, çeşitli bileşenlere ayrılır.
- Daha sonra, etanol ve pas önleyici maddeler gibi aracın performansını artırmak amacıyla çeşitli katkı maddeleri eklenir.
Benzinin beklemesi sonucu bozulmasına neden olan faktörler, işte bu ek maddelerden bazılarıdır. Örneğin, yüksek oktan değeri ve karbon izini azaltma etkisi nedeniyle benzine eklenen etanol, hidrofilik bir madde olduğu için (yani su ile birleşmeyi sever) aracınızda sorun yaratabilir. Etanol, havadaki su buharını toplar ve bu suyun benzine karışmasına neden olabilir. Bu durum, tahmin edebileceğiniz gibi, aracınız ve motorunuz için hiç de iyi bir sonuç doğurmaz.
Ayrıca, benzine eklenen bir diğer madde olan olefinler de havadaki oksijenle etkileşime girerek, motorunuzu tıkayabilecek sakız kıvamlı, katı bir madde oluşturmaya başlar. Bunun yanı sıra, benzinin petrol içindeki en hafif hidrokarbon moleküllerinden üretilmiş olması nedeniyle, zamanla bu moleküller buharlaşmaya başlar ve beklentinizin aksine, motorunuzda istediğiniz performansı göremezsiniz.
Yakıt şirketleri, bu sorunlara karşı bir çözüm olarak yaz ve kış mevsimlerinde benzin içerisindeki hidrokarbon molekülü oranını ayarlamaktadır. Kısacası, benzin güvenli depolama koşullarından çıkartıldığı anda bozulmaya başlar. Tam olarak bozulma süresini belirlemek zor olsa da, bir aracın deposunda uzun bir süre bekledikten sonra istenen performansı göstermeyeceği aşikardır.
