Tokyo Üniversitesi Atacama Gözlemevi (TAO) Açıldı
James Webb Uzay Teleskobu, dünyanın yörüngesinde dönerken uzayı detaylı bir şekilde incelemeye devam ediyor. Ancak, bir gün onun da ömrü dolacak ve uzayda yaptığı gözlemler sona erecek. Bu nedenle, dünyada kızılötesi gözlemler yapacak teleskoplara hâlâ ihtiyaç duyulmakta.
Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla Tokyo Üniversitesi Atacama Gözlemevi (TAO), deniz seviyesinden 5.640 metre yükseklikte resmi olarak görev yapmaya başladı. Bu yükseklik, bir teleskobun dünya üzerindeki en yüksek konumu olarak kayıtlara geçti. Ancak, bu yüksekliğe teleskop inşa etmek oldukça zorlu bir süreç gerektiriyor. Oksijenin bile seyreldiği bu yüksekliklerde inşaat yapmak, özellikle benzer yüksekliklerde başka gözlemevleri bulmak imkânsız hale geliyor.
Aslında, çöl gibi geniş ve düz arazilerde teleskop inşa etmek daha ekonomik görünebilir, ancak James Webb gibi kızılötesi teleskoplar kullanmak istiyorsanız, atmosferden ne kadar uzakta olursanız gözlemleriniz o kadar sağlıklı olur. Kızılötesi ışınlar, atmosferde bulunan su buharından geçerken özelliklerini kaybettiğinden, TAO bu nedenle mümkün olan en yüksek noktaya inşa edilmiştir.
İmkânsız Coğrafyada Teleskop İnşası
İşin ilginç yanı, bilim insanlarının bu yüksek noktada bir teleskop inşa etmek için 26 yıl süren bir bürokrasi savaşı, planlama, bütçeleme ve inşaat sorunlarıyla mücadele ettikleridir. Yani, James Webb teleskobu henüz fikir aşamasındayken, TAO teleskopunun inşası için çabalar başlamıştı.
Böylesi zorlu bir dağa teleskop kurmanın getirdiği zorluklar arasında, sadece 4 çeker araçların çıkabildiği ve yolu olmayan zirveye hassas teleskop parçalarını taşımak da yer alıyor. Bu, başlı başına büyük bir lojistik operasyon gerektiriyordu. Ayrıca, bu zorlu coğrafyada dev bir bina ve bilim insanları için yaşam alanları inşa etmenin zorlukları da işin cabasıydı.
Yeni teleskop, artık güneş sisteminin ve uzayın keşfi için önemli çalışmalar yapacak. Yörüngede dönen daha pahalı teleskoplarımız bulunsa da, son yıllardaki keşiflerin büyük bir kısmının dünyada kurulu teleskoplar tarafından yapıldığını unutmamak gerekiyor. Çünkü bilim insanlarının bu teleskoplarla çalışması çok daha kolay; kendilerine ayrılan daha fazla çalışma zamanı sayesinde projelere daha fazla odaklanabiliyorlar.
