Antarktika’nın Gizemli Deniz Buzu Deliği: Maud Rise Polinyası
Bilim insanları, sekiz yıl önce Antarktika’nın deniz buzunda ortaya çıkan devasa deliğin nasıl oluştuğuna dair sır perdesini araladılar. Bu devasa buzsuz su açıklığı, bilimsel terminolojide polinya olarak adlandırılmaktadır. İlk olarak 1974 yılında kaydedilen Maud Rise polinyası, daha sonra kapanmadan önce iki yıl boyunca varlığını sürdürmüştü. Ancak tekrar 2016 ve 2017 yıllarında ortaya çıkması, bilim dünyasında büyük bir merak uyandırdı.
Maud Rise polinyası, büyük boyutu ve kıyıdan uzaklığı nedeniyle gerçek bir gizem haline gelmişti. Bu nedenle, deniz buzundaki bu ilginç oluşumun nedenlerini belirlemek amacıyla kapsamlı bir araştırma başlatıldı.
Maud Rise Polinyası’nın Keşfi
Bilim insanları, bu açıklığa Maud Rise polinyası adını verirken, 1970’lerde Weddell Denizi’ndeki su altı dağından esinlendiler. Genellikle Antarktika’nın kıyı bölgelerinde meydana gelen polinyalar, bu defa yüzlerce kilometre uzakta, denizin binlerce metre derinliğinde oluşarak alışılmadık bir durum sergiledi. Araştırmacılar, bu gizemli oluşumun arkasındaki sebepleri anlamak için çeşitli yöntemler kullandılar. Bu yöntemler arasında:
- Uzaktan algılanan deniz buzu haritaları
- Etiketlenmiş deniz hayvanlarından elde edilen veriler
- Bilgisayar tarafından oluşturulan okyanus modelleri
Deliğin Oluşum Mekanizması
Yapılan araştırmalar, Weddell Denizi’ndeki su altı Maud Rise Dağı çevresinde hareket eden akıntıların, tuzu deniz yüzeyine taşıyan çalkantılı girdaplar (ters akıntılar) oluşturduğunu ortaya koydu. Tuz yüzeye ulaştığında, suyun rüzgar yönünde 90 derecelik bir açıyla hareket etmesine neden olan ve tuzun yüzeydeki ısıyla karışarak buzu eritmesini kolaylaştıran bir işlem gerçekleşiyor. Bu işleme Ekman taşınması adı verilmektedir.
Araştırmacılar, bölgeden geçen güçlü kutup kasırgalarının Ekman taşınmasının daha da güçlenmesine ve yüzeye fazla miktarda tuz çıkmasına sebep olabileceğini belirtmektedir. Ancak yapılan araştırmalar, bu teoriyi kesin olarak doğrulayamamıştır.
Gelecek İçin Uyarılar
Bilim insanları, polinyaların okyanuslar üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. 2022 ile 2023 yılları arasında deniz seviyelerinde 1 santimetreye kadar bir artışa katkıda bulunabileceği düşünülüyor. Bu durum, iklim değişikliği ve deniz seviyesindeki yükselmeler açısından ciddi bir endişe kaynağıdır.
