Eski Askeri Uydu Skynet-1A’nın Gizemi
55 yıl önce uzaya fırlatılan bir askeri uzay aracı, zamanla yörüngesinden çıkarılmış gibi görünüyor. Ancak bu hareketin arkasında kimin olduğu veya neden yapıldığı hala bir muamma. 1969 yılında, Afrika’nın doğu kıyısının üzerinde yörüngeye yerleştirilen Skynet-1A, İngiltere tarafından silahlı kuvvetlere bilgi iletmek amacıyla geliştirilmiş bir askeri iletişim uydusuydu. Uydu, faaliyete geçtikten yaklaşık 18 ay sonra teknik sorunlar nedeniyle çalışmayı durdurdu. Şu anda, uzaydaki en eski İngiltere uzay aracı olarak, Dünya’nın yörüngesinde serbest bir şekilde dönmeye devam ediyor. Uzayda, uzay çöpü olarak adlandırılan birçok uydu bulunuyor ve bu uyduların, diğer aktif uyduların işleyişini veya yeryüzündeki yerleşim alanlarını etkilemediğinden emin olmak için düzenli olarak kontrol edilmesi gerekiyor.
1970’lerde bu uydu dikkatle izleniyordu. Yaklaşık 40 derece doğu boylamında sabit bir yörüngede bulunan Skynet-1A, hizmet dışı bırakıldığında da bu yörüngede kalmıştı. Ancak bu tür yörüngeler, Güneş, Dünya ve Ay’ın kütle çekim etkilerindeki değişiklikler nedeniyle zamanla kayma gösterebiliyor.
Skynet-1A’nın Yörüngesinden Çıkarılması
Skynet-1A’yı yörüngesinden kim çıkarttı? Uzay sistemleri mühendisi Dr. Stuart Eves, Uzayda Sürdürülebilirlik Küresel Ağı için yazdığı blog yazısında, “Skynet-1A, 40 doğu civarındaki operasyonel konumunda arızalansaydı, şimdi 75 doğu boylamının her iki tarafında +/- 35 derece aralığında salınımda olmasını beklerdik” ifadelerini kullandı. Ancak, durum böyle değil. İngiltere Sicili’ne göre, Skynet-1A şu anda 105 batı boylamındaki diğer bir konuma çok yakın bir yerde duruyor ve yalnızca birkaç derece salınım gösteriyor.
Uzay aracı, yörüngeler hakkında sahip olduğumuz bilgilere göre olması gereken yerin çok dışında ve şu anda Amerika’nın yaklaşık 36.000 kilometre üzerinde bulunuyor. Bu, yıllar içinde bir noktada uydu muhtemelen kasıtlı olarak hareket ettirilmiş olabileceğini gösteriyor; fakat bu hareketin ne zaman, neden veya kim tarafından gerçekleştirildiği hakkında kimse kesin bir bilgiye sahip değil gibi görünüyor. Özellikle, 1970’lerin ortalarında uydunun takibi düzensizdi ve ne olduğuna dair kayıtlar mevcutsa bile, bu belgelerin çoğu artık kaybolmuş durumda.
Skynet-1A, İngiltere’nin ilk uydusu olmasına rağmen, ABD tarafından inşa edilmişti ve iki ülke tarafından ortaklaşa işletiliyordu. Her iki ülke de uyduya komutlar gönderebiliyor ve gerekli yönlendirmeleri yapabiliyordu. Şu anda, uydunun konum değişikliğine kimin ve neden sebep olduğu yalnızca ilgi çekici bir gizem olarak kalıyor, ancak bu durum gelecekte daha büyük sorunlara yol açabilir. Mevcut yörüngesinde, uydu, yer sabit yörüngesindeki diğer uydular için potansiyel sorunlar oluşturabilir. Eğer başka bir uyduyla çarpışma olursa, uydunun iticilerini ateşleme emrini kimin verdiği sorusu, hasardan kimin sorumlu tutulacağı konusunda önemli bir tartışma yaratabilir.
