Nyos Gölü Patlaması: Bir Doğa Felaketi
21 Ağustos 1986’da, Kamerun’un güzellikleri arasında yer alan Nyos Gölü’nde meydana gelen yıkıcı patlama, binlerce insanın yaşamını kaybetmesine ve geniş bir ekosistemin yok olmasına neden oldu. Bu trajik olay, gölün dibinde yüzyıllar boyunca biriken ölümcül gazların bir anda su yüzeyine çıkmasıyla tetiklendi. Patlama, 1,24 milyon ton karbondioksit salınımı gerçekleştiren korkunç bir gaz dalgası tarafından yönlendirildi. Bu gaz, sadece çevre için değil, insan yaşamı için de son derece tehlikeli bir bileşen taşıyordu. Yüksek konsantrasyonlarda karbondioksit, bir insanı anında bayıltabilir ve sadece bir dakika içinde nefes almasını imkansız hale getirebilir.
Felaketten sağ kurtulanların anlattıklarına göre, patlama önce güçlü bir gümbürtüyle başladı ve ardından göldeki sular, yüzlerce metre yüksekliğe fışkırarak havaya savruldu. Bu dev köpüklü dalgalar, rüzgarın etkisiyle çevredeki köylere doğru yayıldı. Salınan gaz, birçok kişinin ölümüne yol açarken, gölün üzerinde devasa beyaz bir bulut oluştu. Ancak yıkım burada durmadı; ağır gaz bulutu, patlamanın gerçekleştiği yerden 25 kilometre uzaktaki yerleşim alanlarına doğru ilerleyerek gittiği her yerde ölüme neden oldu. Yalnızca yüksek mevkilerde bulunanlar bu korkunç felaketten kaçınmayı başardı.
Dünya genelinden bilim insanları, böyle bir trajedinin nasıl meydana geldiğini anlamak üzere Kamerun’a akın ettiler. Yapılan araştırmalar, Nyos Gölü’nün ve çevresindeki diğer krater göllerinin karbondioksit açısından zengin katmanlar barındırdığını ortaya çıkardı. Gölün dibinde, suya sürekli bir sızıntı olduğu keşfedildi; bu durum, gazın birikmesine ve zamanla tehlikeli seviyelere ulaşmasına neden oluyordu. Bugün, Kamerun Volkanik Hattı’nın 43 derin krater gölüne ev sahipliği yaptığı ve bu göllerin her birinin ölümcül hacimlerde zehirli gaz içerme potansiyeline sahip olduğu bilinmektedir.
Benzer göllerin, dünya genelinde, özellikle İtalya, Tanzanya, Kuzey Amerika ve Ruanda gibi yerlerde de olabileceği düşünülüyor. Göldeki suyun yoğunluğu, gazın serbest kalmasını engelliyor. Ancak bir sarsıntı ya da herhangi bir bozulma, bu koruma mekanizmasını devre dışı bırakabilir ve gazın aniden serbest kalmasına yol açabilir. 1986’daki bu trajik olaydan sonra, daha az yıkıcı bir patlama, Manoun Gölü’nde meydana gelmiştir.
