Gaz Sorunu: Sağlık Üzerindeki Etkileri
Gaz ocaklarıyla ilgili tartışmalar, bu ayın başlarında Uluslararası Çevre Araştırmaları ve Halk Sağlığı Dergisi‘nde yayımlanan bir çalışma ile tekrar alevlendi. Bu çalışmaya göre, ABD’deki çocukluk çağı astım vakalarının yüzde 12,7’sinin gaz ocağı kullanımına bağlanabileceği sonucuna varıldı. Bu endişe verici istatistik, daha önce The Lancet‘te 2019 yılında yayımlanan bir araştırmayı da destekliyor. Dünya genelinde 1,85 milyon yeni çocukluk çağı astım vakasının, gaz ocaklarının yaydığı ana kirleticilerden biri olan azot dioksite atfedilebileceği ortaya konmuştu. Bu bulgular, kamuoyunda tartışmalara yol açtı.
Bilim Ne Diyor? Gaz Ocakları Tehlikeli mi?
Gazlı ocaklar, genellikle ucuz, kullanışlı ve etkili bir pişirme seçeneği olarak tercih ediliyor. Ancak, bu cihazların güvenliği üzerine yapılan araştırmalar oldukça endişe verici sonuçlar ortaya koyuyor. Gazla pişirmenin azot oksitlerin yayılmasına yol açtığı bilinse de, bu cihazların ev ortamını ne ölçüde kirlettiği son yıllarda daha net bir şekilde anlaşılmaya başlandı.
- Örneğin, Ocak 2022’de gerçekleştirilen bir araştırmada, ABD’deki 53 evde gazlı ocakların saldığı metan miktarı ölçüldü.
- Bu çalışma, metan emisyonlarının yüzde 76’sının aslında ocaklar kullanılmadığı zamanlarda meydana geldiğini ortaya koydu. Bu durum, gazlı ocakların kapalıyken bile evleri kirletebileceğini gösteriyor.
Bu emisyonların sağlık üzerindeki acil risklerinin yanı sıra, çalışmanın yazarları ayrıca ABD’deki tüm metan salan gaz ocakları ve sobalarının yıllık iklim etkisinin, yarım milyon arabanın karbondioksit emisyonuna eşit olduğunu hesapladılar. Dahası, kötü havalandırılan evlerde azot dioksit seviyelerinin, federal güvenlik sınırı olan milyarda 100 parçayı “soba kullanımından sonraki birkaç dakika içinde” aştığı belirtiliyor.
Alternatif Çözümler
Eğer gazdan vazgeçmek istemiyorsanız, evdeki hava kirliliğini azaltmak için bir aspiratör veya davlumbaza yatırım yapmak faydalı olabilir. Bu yöntem, kirletici maddelerin büyük bir kısmını dışarı atmaya yardımcı olabilir. Ancak, unutulmamalıdır ki bu sadece kirliliği dışarıya aktarır; yine de en azından sağlığınız bir nebze olsun korunmuş olur. Aksi takdirde, gazlı ocak kullanırken kirliliğin bir kısmının evinizden dışarı çıkmasına izin vermek için mutlaka en az bir pencere açmayı ihmal etmeyin.
