NASA Astronotu Scott Kelly’nin Uzay Görevi
NASA astronotu Scott Kelly, yaklaşık 7 yıl önce uzaya gönderildiği Soyuz uzay aracının içinde Kazakistan’ın çorak ve donmuş bozkırına iniş yapmıştı. NASA, bu uçuşu ajansın ilk tam bir yıl süren uzay görevi olarak tanımlayıp büyük bir heyecanla duyurmuştu. PBS, Kelly’nin bu önemli misyonunu konu alan çok bölümlü bir belgesel dizisi olan “Uzayda 1 Yıl” ile ön plana çıkmıştı. Ancak burada küçük bir gerçek var ki, uzay uçuşlarında programların kaçınılmaz olarak değişmesi nedeniyle Kelly ve Rus meslektaşı Mikhail Kornienko, uzayda tam 365.25 gün yerine yalnızca 340 gün geçirdiler.
Kelly’nin görevinden sonra, NASA sağlık yetkilileri uzun süreli uzay uçuşlarının insanlar üzerindeki biyolojik etkilerini daha iyi anlamak ve kemik kaybı ile diğer zararlı etkileri nasıl azaltabileceklerini araştırmak amacıyla daha fazla 1 yıllık görevler planlamayı umduklarını ifade ettiler. Ancak bu görevler henüz gerçekleştirilmedi. Bununla birlikte, Kelly’nin öncü misyonundan bu yana NASA astronotları, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bu süreye oldukça yakın zaman dilimlerini geçirmişlerdir.
- Peggy Whitson, 2016’nın sonlarından 2017’ye kadar uzayda 289 gün geçirdi. Bu süre, planlanan 6 aylık görev süresinin uzatılmasıyla gerçekleşti.
- Christina Koch, 2019’dan 2020’ye kadar uzayda yaklaşık 329 gün geçirdi ve bu süre zarfında 4 uzay yürüyüşü gerçekleştirdi. Koch, 2019’da Soyuz aracıyla fırlatılmadan önce uzun bir görev süresinin mümkün olduğunu biliyordu, ancak zamanlama kararı, Birleşik Arap Emirlikleri’nin ilk astronotu Hazza al-Mansoori‘ye bir Soyuz koltuğu ayırmak için istasyonda yaşayana kadar verilmedi.
- Mark Vande Hei, Nisan 2021’de 6 aylık bir görev planıyla uzaya fırlatıldı. Ancak Ruslar, istasyonda bir film çekmek amacıyla programı değiştirince Vande Hei, uzayda 355 gün geçirdi ve şu anda bir Amerikalı astronot tarafından gerçekleştirilen en uzun süreli uzay uçuşu rekorunu elinde bulunduruyor. Yine de tam bir yıl uzayda kalmış değil.
Görünüşe göre NASA, nihayet bu hedefe ulaşmayı planlıyor. Salı günü, NASA’nın Uluslararası Uzay İstasyonu Programından sorumlu yüksek düzeydeki yetkilisi Dina Contella, hasar gören Soyuz uzay aracının mürettebatının muhtemelen Eylül ayı sonlarında Dünya’ya döneceğini açıkladı. Bu mürettebat, Sergey Prokopyev, Dmitri Petelin ve NASA’dan Frank Rubio‘dan oluşuyor. 21 Eylül 2022’de Soyuz MS-22 aracıyla uzaya fırlatıldılar. Görevin ilkbaharda tamamlanması gerekiyordu, ancak Aralık ayında yaşanan bir mikrometeorit çarpması sonucu aracın dış soğutma döngüsü hasar gördü. Bu nedenle, bu 3 kişilik mürettebat, yeni Soyuz aracı MS-23 ile Dünya’ya dönecek.
Bir sonraki Soyuz mürettebat uzay aracı sonbahara kadar hazır olmayacağından, bu durum yedek mürettebatın fırlatılmasını geciktirecek. Bir kaynak, şu anda NASA’nın iç programının bu Soyuz MS-23 aracının 21 Eylül 2023‘ten sonra Dünya’ya dönmesini beklediğini bildirdi. Böylece, Rubio uzayda bir yıldan fazla zaman geçirecek ve bunu başaran ilk NASA astronotu olacak. NASA’ya 2017 yılında katılan ve uzay ajansının Salvador kökenli ilk astronotu olan Rubio için bu, hem güzel hem de beklenmedik bir başarı niteliğinde. Ancak bu, insanlık tarihindeki en uzun süreli uzay uçuşu rekorunu kırmayacak. Bu rekor, Valery Polyakov tarafından 1990’larda Mir uzay istasyonunda 438 gün süreyle tutulmaktadır. Bu rekorun uzun bir süre daha kırılması mümkün görünmüyor. Ancak Soyuz MS-23’ün dönüşü biraz gecikirse, Rubio ve iki mürettebat arkadaşı için bu listede ikincilik söz konusu olabilir. İkinci sıra, 1990’ların sonunda Mir’de 379 gün geçiren kozmonot Sergey Avdeev‘e ait.
