İsrail’deki Esrarengiz Bronz Çağı Tıbbi Vakasının Keşfi
İsrail’deki bir Bronz Çağı binasının zemininde yapılan kazılarda, 3.500 yıldır unutulmuş ilginç bir tıbbi vaka ortaya çıktı. Arkeologlardan oluşan bir ekip, burada bulunan iki zengin kardeşin kalıntılarını inceledi ve her iki bireyin de muhtemelen çocukluk dönemlerinde kronik bulaşıcı hastalıklarla mücadele ettiklerini belirledi. İskeletlerin her ikisinde de tüberküloz veya cüzzam gibi uzun süreli hastalıklara işaret eden gözeneklilik, lezyonlar ve iltihaplanma belirtileri gözlemlendi.
En dikkat çekici bulgu ise, kafataslarından birinin, genç yaşta bir ameliyatla kesilerek açılmış olmasıydı. Bu durum, ilkel bir beyin ameliyatına işaret ediyor. Tıpkı modern tıpta olduğu gibi, bu tür bir cerrahi işlem hastanın vücudunu tedavi etmek amacıyla gerçekleştirilmiş olabilir; ancak, yapılan incelemelere göre hasta, ameliyat sırasında veya kısa bir süre içinde hayata veda etmiştir.
Ekibin iskeletler üzerinde yaptığı kapsamlı araştırma, PLoS One dergisinde yayımlandı. Brown Üniversitesi’nden arkeolog ve araştırmanın başyazarı Rachel Kalisher, üniversiteden yapılan bir açıklamada, “Elimizde trefinasyonun (kafatasının herhangi bir bölgesinde, beyin zarına zarar vermeden gerçekleştirilen son derece riskli eski bir cerrahi işlem) binlerce yıldır evrensel ve yaygın bir ameliyat türü olduğuna dair kanıtlar var.” şeklinde belirtti ve ekledi: “Ancak Yakın Doğu’da bunu çok sık görmüyoruz – tüm bu bölgede sadece bir düzine trefinasyon örneği keşfedildi.“
Kardeşler, Mısır ve Mezopotamya gibi önemli bölgeleri birbirine bağlayan Via Maris yolu üzerinde yer alan antik bir yerleşim yeri olan Megiddo’ya gömülmüşlerdi. Araştırmacılar, iki erkekle birlikte gömülen eşyaların kalitesine ve aldıkları belirgin tıbbi bakıma dayanarak, kardeşlerin Megiddo topluluğunun hali vakti yerinde ya da elit üyeleri olabileceğini düşünmektedir.
Trefinasyon, kafatasındaki basınç birikimini azaltmak amacıyla uygulanıyordu. Bu özel vakada, kardeşlerden birinin (ölümünde yaklaşık 1.80 boyunda ve 21 ila 46 yaşları arasında olduğu tahmin ediliyor) kafatasının yaklaşık bir santimetrekarelik bir kısmı kesilerek çıkarılmış. Bu işlem, basıncı azaltmış olsa da, ona pek bir fayda sağlamamış; ekibin analizine göre, adam operasyon sırasında olmasa bile operasyondan sonraki birkaç gün içinde ölmüştür.
