Aşırı Soya Sosu Tüketiminin Tehlikeleri
Aşırı miktarda süt içmenin insan sağlığına etkilerinden daha önce bahsetmiştik. Şimdi ise, aşırı soya sosu tüketiminin tehlikelerine odaklanıyoruz. Aşırı soya sosu tüketmek, beklenmedik ve ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu durum, kulağa garip gelse de oldukça mümkündür ve aslında düşündüğünüzden daha kolay bir şekilde gerçekleşebilir. Soya fasulyesi, çok yönlü bir gıda olmasının yanı sıra, birçok popüler ürünün temel bileşeni olarak öne çıkmaktadır. Eğer bu küçük baklagil olmasaydı, tofu, soya sütü, miso, natto ve tempeh gibi Uzakdoğu mutfaklarının vazgeçilmezleri de olmayacaktı. Ayrıca, süpermarketlerdeki vejetaryen ve vegan seçeneklerin çoğu, bu besinin varlığına bağlıdır.
Soya sosu, iki bin yıldan fazla bir geçmişe sahip bir lezzet kaynağıdır ve dünya genelinde birçok mutfakta yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sosun sağladığı umami tadı, onu sadece yemeklerde bir bileşen olarak değil, aynı zamanda pirinç, erişte ve suşi gibi yiyeceklerin üzerine ekleyerek de tüketmemizi sağlıyor. Bazı bölgelerde ise ilginç bir şekilde dondurmalara bile ekleniyor. Ancak, bu lezzetli sosu sadece tek başına içmeyi düşünüyorsanız, bu durum sizi ciddi sağlık sorunları ile karşı karşıya bırakabilir.
Soya Sosu Ölümcül Olabilir
Soya sosu, birçok mutfakta yer alan bir çeşni olmasına rağmen, aşırı dozda tüketildiğinde oldukça tehlikeli hale gelebilir. Doymuş tuz solüsyonlarının aşırı dozda kullanımı ile ilgili birçok rapor mevcuttur ve özellikle Doğu Asya’da insanların soya sosuyla intihar etme vakaları hiç de nadir değildir. Soya sosunun bu kadar zehirli olmasının temel nedeni, içindeki yüksek tuz oranıdır. Sadece bir çorba kaşığı soya sosu, günlük önerilen sodyum alımının üçte birinden fazlasını içerir. Bu durum, sosun fazla kullanılması halinde sağlıksız bir doza dönüşmesini kolaylaştırır.
Eğer soya sosunu aşırı miktarda tüketirseniz, bu durum ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Örneğin, 2013 yılında neredeyse bir litre soya sosu içen 19 yaşındaki bir genç, acil serviste komaya girdi. Charlottesville’deki Virginia Üniversitesi Tıp Merkezi’nde bu hastayı tedavi eden acil tıp doktoru David J. Carlberg, o dönem NBC’ye yaptığı açıklamada, “Ona verdiğimiz hiçbir uyarana yanıt vermiyordu” dedi. Carlberg, hastanın durumunu “Sadece yükseltilmiş reflekslerle birlikte bir miktar klonüs vardı” şeklinde açıkladı ve “Temel olarak sinir sistemi pek iyi çalışmıyordu.” ifadelerini kullandı.
Kanda aşırı tuz bulunması, hipernatremi adı verilen bir duruma neden olur. Bu durumda, su; kan ve dokular arasındaki tuz seviyelerini dengelemek için vücut dokularından dışarı çıkar. Bu durum oldukça tehlikelidir, çünkü akciğerlerde ölümcül sıvı birikmesine yol açabileceği gibi, su beyinden çıkarken organların büzülmesine ve kanamasına da neden olarak nöbet ve bilinç kaybı gibi nörolojik semptomlar ortaya çıkarabilir. Şanslı olan bu hasta, acil servise götürüldü ve hızlı bir şekilde tedavi edildi. Soya sosunu içmesinden sonraki dört saat içinde, sodyum seviyelerini düşürmek amacıyla IV yoluyla 6 litre şekerli sıvı verildi ve bu sıvı hızlı bir şekilde etkisini gösterdi. Bir saat içinde 4 litreden fazla idrar attıktan sonra, hastanın sodyum seviyeleri normale döndü, ancak bir süre daha soya sosu kaynaklı komada kalmaya devam etti.
Vaka raporu, tıp merkezinde ölçülen kan sodyum seviyesinin, bu nedenle ölmemiş veya kalıcı nörolojik hasar görmemiş bir yetişkinde şimdiye kadar görülen en yüksek seviye olduğunu belirtmesine rağmen, bu hasta bu deneyimden zarar görmeden kurtulmayı başardı.
