Uzay Turizminin Riskleri ve Titan Olayı
Aşırı noktalara gitmek isteyenler için tasarlanan yeni turizm modeli, kendine özgü riskleri beraberinde getiriyor. Bu model, genellikle yüksek bütçeye sahip olan zengin bireylere hitap ediyor. Ancak, bu riskler çoğu zaman varlıklı milyarderleri ve ayrıcalıklı kişileri zorlu ve tehlikeli ortamlara gitmekten caydırmıyor. Geçtiğimiz günlerde Titan denizaltısında yaşanan trajik olayda beş yolcu hayatını kaybetti. Bu olay, uzay turizminin büyüyen endüstrisi için önemli bir tartışmayı beraberinde getirdi: Uzay turizmi, Titan’daki trajediyi ciddi bir uyarı olarak değerlendirmeli mi?
Okyanus tabanında, Titanik enkazını ziyaret etme amacıyla yola çıkan Titan denizaltısının iç patlama sonucu infilak ettiği ve arama kurtarma görevini sonlandırdığı açıklandı. Bu trajedi okyanusun derinliklerinde gerçekleşmiş olmasına rağmen, uzay turizmi endüstrisi de bu olaydan etkilenebilir. Titan, operatörü OceanGate tarafından NASA ile yapılan bir anlaşma çerçevesinde, Alabama’daki Marshall Uzay Uçuş Merkezinde inşa edilmiştir. Denizaltı, aşırı basınç koşullarında hayatta kalabilen uzay araçları geliştirme konusundaki bilgi birikimini artırmak üzere havacılık sınıfı karbon fiber kullanılarak tasarlandı.
Titan’da hayatını kaybedenlerden biri, daha önce uzaya seyahat etmişti. Titan’daki yolcular arasında yer alan milyarderlerden biri, Haziran 2022’de Blue Origin’in New Shepard roketi ile uzayın sınırlarına ulaşan ünlü kaşif Hamish Harding‘di. Blue Origin’in kurucusu Jeff Bezos, 2021 yılında kendi roketine bindiğinde “uzayın kenarına” ulaşarak uzaya giden ikinci milyarder oldu. İngiliz işadamı Richard Branson ise Bezos’tan dokuz gün önce uzaya gitme başarısını gösterdi. Ancak bu tür yolculukların yalnızca birkaç kişi tarafından yapılabilmesi, güvenli oldukları anlamına gelmiyor. Titan olayında da görüldüğü gibi, 250.000 dolarlık bir bilet bile sorunsuz bir yolculuğun garantisini sunmuyor.
Uzay seyahati biletleri şu anda benzer fiyat aralığında bulunsa da, yakın gelecekte biraz daha uygun hale gelebilir. Branson’ın Virgin Galactic şirketi, bu yaz ticari gezilere başlayacağını ve her bilet için 450.000 dolarlık bir fiyat belirlediğini duyurdu. Fakat Virgin Galactic, uzay uçuşlarında geçmişte bazı sorunlar yaşamıştır. Örneğin, 2014 yılında şirketin SpaceShipTwo aracı uçuş sırasında kaza yaptı, bu da pilotlardan birinin ölümüne ve diğerinin yaralanmasına sebep oldu.
Başka bir milyarder olan Jared Isaacman, bu yılın sonlarında bir SpaceX Dragon uzay aracı ile uzaya gitmek için hazırlanıyor. Polaris Dawn görevi, ticari bir ekip tarafından uzayda gerçekleştirilecek ilk uzay yürüyüşünü de içerecek şekilde planlanmış durumda. Bu uçuşlar, Dünya yüzeyinden 100 km yükseklikte gerçekleşecek, ancak yolcular uzayın karanlığını ve Dünya’nın eğriliğini görebilecekler.
NASA, Axiom Space’in ticari ekipleri için Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) düzenlediği bazı yönergelerle bu tür gezileri dengelemeye çalışıyor. Uzay ajansının doğrudan düzenleme yetkisi olmamakla birlikte, ticari uzay endüstrisi, mevcut deneyim ve çerçeve üzerine inşa edilmiştir. Ancak, uzay turistleri bu risklerin farkında mı? sorusu hala gündemde. OceanGate’in Titan’daki yolcuları gibi, uzay turistleri de bilet almadan önce riskleri üstlenmeyi kabul eden feragatnameler imzalamak zorunda kalıyor.
Uzay turizminin hala yeni bir alan olması nedeniyle düzenlemeler oldukça sınırlıdır. ABD Federal Havacılık İdaresi, ticari uzay uçuşları için lisans veren bir kurumdur; fakat gemideki mürettebatın güvenliği ile ilgili ayrıntılı bir kılavuz sunmamaktadır. Uzay turizmi endüstrisinin, acil düzenlemelere ihtiyaç duyduğu kesin. Sonuç olarak, belki de zenginlerin, uzayın okyanusun derinlikleri gibi hafife alınamayacak tehlikelerle dolu bir ortam olduğuna dair daha ciddi bir hatırlatmaya ihtiyaçları var.
