Artemis-I Fırlatması: Yeni Bir Dönem Başlatıyor
Artemis-I, Kasım 2022’de Ay ve ötesine yönelik görevler için yeni bir dönemin başlangıcını müjdeleyerek fırlatıldığında, dünyanın en güçlü ve aynı zamanda en gürültülü roketlerinden biri olarak tarihe geçti. Fırlatma rampasından sadece 5 kilometre uzakta olsanız bile, devasa roketin çıkardığı muazzam sesler adeta kulakları tırmalıyordu.
Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi çevresinde, Brigham Young Üniversitesi ve Rollins Koleji’ndeki bilim insanları, Artemis-I’in fırlatılması sırasında topladıkları gürültü ölçümlerini kamuoyuna sundular. Yapılan araştırmaya göre, fırlatma rampasından 1,5 kilometre uzaklıkta gürültü seviyesi 136 desibele kadar ulaşıyor; bu, bir konserden biraz daha yüksek bir seviyeyi ifade ediyor. 5,2 kilometrelik bir mesafede bile, gürültü 129 desibe iniyor ki bu da büyük bir matkabın sesiyle hemen hemen aynı seviyede olduğu anlamına geliyor.
Çalışmanın yazarı ve Rollins College Fizik Bölümü Yardımcı Doçenti Whitney Coyle, bu sonuçlarla ilgili yaptığı açıklamada, “5 km’deki Artemis-I gürültü seviyesinin, bir kase pirinç gevreğinden [Rice Krispies] yaklaşık 40 milyon kat daha yüksek bir çıtırtı kalitesine sahip olduğunu bulduk” dedi. Artemis-I roketinin itme gücü ise, 1960’larda ve 70’lerde insanları Ay’a götüren önceki rekor sahibi Saturn V‘i yüzde 13 geride bırakıyor.
Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) olarak adlandırılan bu dev roket, 111 metre yüksekliği, 8,4 metre çapı ve 14 jumbo jete eşdeğer bir itme gücüne sahip. Ancak bu çalışma, Artemis-I’in muazzam gürültü seviyesinin de altını çizmektedir. Brigham Young Üniversitesi Fizik ve Astronomi Bölüm Başkanı Kent Gee, “Bu erken sonuçların, Saturn V’de olduğu gibi olası yanlış bilgilerin yayılmasını önlemeye yardımcı olacağını umuyoruz” diyerek, devam etti: “Saturn V’nin ses dalgalarının betonu erittiğine ve çim yangınlarına neden olduğuna dair yanlış raporlarla birlikte çok sayıda web sitesi ve tartışma forumu, ses seviyelerinin çok yüksek olduğunu öne sürmüştü.”
Bu kapsamlı çalışma, JASA Express Letters dergisinde yayınlandı.
