Astronotluk: Zorluklar ve Yenilikçi Çözümler
Bir astronot olmak, birçok kişi için göz alıcı bir kariyer olarak düşünülse de, bu meslek yoğun bir özveri ve sıkı çalışma gerektirmektedir. Astronotlar, tüm bu çabalarının sonucunda haftalarını ve hatta aylarını Dünya’dan, sevdiklerinden ve yer çekiminden uzak bir ortamda geçirmek zorunda kalıyorlar. Bu zorluğun yanı sıra, uzayda yaşanan bazı ek zorluklar da mevcut; örneğin, geri dönüştürülmüş atık suyu içmek zorunda kalmaları gibi.
Elbette, astronotların idrarlarının her damlası içilebilir suya dönüştürülmüyor. Uzay giysilerine attıkları idrar, uzay aracına geri döndüklerinde ya boşaltılıyor ya da atılıyor. Ancak, Weill Cornell Medicine ve Cornell Üniversitesi’nde çalışan bilim insanları, Frank Herbert’in Dune romanlarından ilham alarak tasarladıkları yeni bir uzay giysisi ile bu durumu değiştirmeyi hedefliyor. Bu giysi, dışarı atılan idrarın özel bir filtreleme sırt çantası aracılığıyla geri dönüştürülmesini sağlayarak uzay yürüyüşlerini daha uzun ve daha az rahatsız edici hale getirebilir.
Her iki okulun araştırma ve tasarım ekipleri, bulgularını Frontiers adlı bilimsel dergide yayınladı. Dune evreninde “damıtıcı giysiler” olarak adlandırılan bu giysiler, askerlerin Arrakis’in çorak çöl dünyasında yürüyüp savaşırken vücutlarının saldığı her damla nemi yakalayıp içilebilir suya dönüştürmeyi amaçlıyor. Gerçek hayatta önerilen damıtıcı giysiler de benzer bir hedefle çalışıyor.
Araştırmanın başyazarı ve araştırma personeli Sofia Etlin, yayınlanan bir basın bülteninde yeni damıtıcı giysilerin, astronotların sırtlarında taşıdıkları “birleşik ileri-geri osmoz ünitesine giden vakum bazlı bir harici katetere” sahip olduğunu belirtti. Tasarlanan giysiler, önümüzdeki iki yıl içinde Ay’ın yörüngesine girecek ve güney kutbuna inecek olan Artemis II ve Artemis III görevleri göz önünde bulundurularak hazırlandı. NASA ve Axiom Space, Ay görevleri için başka bir uzay giysisi tasarımını zaten onaylamış olsalar da, bu yeni filtreleme sistemi mevcut tasarımlara entegre edilebilir gibi görünüyor. Ayrıca, bu damıtıcı giysilerin 2030’ların başlarında yapılması planlanan insanlı Mars uzay görevlerinde de kullanılabileceği öngörülüyor.
Damıtma giysileri, astronotların uzay yürüyüşleri sırasında susuzluklarını gidermekle kalmayacak, aynı zamanda hijyenik sorunları azaltacak bir çözüm sunacak. 1970’lerden bu yana kullanılan geleneksel NASA uzay giysisi tasarımı ise yalnızca astronotların idrarını yakalamak için süper emici bir polimer içeriyor. Bu durum, uzay ya da Ay yürüyüşüne çıkan hemen hemen her astronotun uzay pantolonunu kirletmesine sebep oluyor. Bu eski atık sistemi, astronotlar için idrar yolu enfeksiyonları (İYE) ve mide-bağırsak problemleri gibi hijyenik ve tıbbi sorunlara da yol açabiliyor.
NASA, Weill Cornell Medicine ve Cornell Üniversitesi’nin yeni uzay giysisi tasarımını henüz resmi olarak onaylamadı. Ancak, bu yeni araştırmanın sonuçlarının çok uzun bir süre geçmeden uzay giysilerine entegre edileceği rahatlıkla tahmin edilebilir.
İlk yorum yapan olun