Ay-Ayların Gizemli Dünyası
Madagaskar’ın cılız, böcek gözlü, ince parmaklı lemurları ay-aylar, alışılmadık ve pek de çekici olmayan anatomileri nedeniyle tarih boyunca insanlar tarafından şeytanlaştırılmıştır. Son zamanlarda birinin burnunu karıştırırken ve çıkanları yerken kameralara yakalanması, insanlar tarafından sempatik bulunmalarına pek yardımcı olmayacak gibi görünüyor. Bu ilginç ay-ay, Kuzey Karolina’daki Duke Lemur Merkezi’nde yaşayan bir dişi olan Kali. Kali, üçüncü parmağının tamamını burnuna sokmayı başardı ve video kanıtına göre çıkardıklarını iştahla yuttu.
Bu hafta, Journal of Zoology‘de burun karıştırmayı (bilimsel olarak rinotillexis olarak adlandırılır) açıklayan bir çalışma yayınlandı. Araştırmacılar, videoda gösterilen mukus yeme olayını (bilimsel olarak mukofaji) da detaylı bir şekilde inceledi. Londra Doğa Tarihi Müzesi’nde memelilerden sorumlu kıdemli küratör ve araştırmanın ortak yazarlarından biri olan Roberto Portela Miguez, yaptığı açıklamada, “Bu videoyu ilk gördüğümde, burun karıştırma gerçekten beni etkiledi” dedi ve ekledi: “Bu bir sürpriz, çünkü ay-ay oldukça ikonik bir türdür, bu yüzden daha önce bir yerde rapor edildiğini düşünürdünüz.“
Ekip, ay-ayların CT taramalarını gerçekleştirdi ve hayvanın üçüncü parmağının muhtemelen burnunda farenkse, yani boğazının arkasına kadar ulaşabildiğini keşfetti. Ancak araştırmacılar, Kali’nin parmağını burnundan yukarı kaydırıp sonra çıkan mukusu neden yaladığından tam olarak emin değiller. Yine de, bu alışkanlığın, özellikle hünerli ellere sahip bir grup hayvan olan primatlarda da görülebileceğini belirtiyorlar. Tahmin edilen muhtemel burun karıştırma motivasyonları arasında:
- Rahatsızlığı gidermek
- Mukustan az miktarda sıvı almak
- Bakterilerin dişlere tutunma yeteneğini azaltmak
Bu video, burunlarını karıştırdığı gözlemlenen 12 primat türünün büyüyen listesine ay-ayları da ekliyor. Tahmin edilebileceği gibi, bu listede insanlar da yer alıyor. Aynı zamanda ay-ayları, lemur ailesinin burnunu karıştırdığı bilinen ilk üyesi olma özelliğine sahip.
Madagaskar faunasının çoğu gibi, ay-ayların da soyu tehlikede. Habitat kaybı, çoğu tür için neslinin tükenmesinin birincil nedeni olup, birçok tür için popülasyonlarının geri kazanılması amacıyla yasal olarak koruma altına alınması çok geç kalmıştır. Ay-ayların korunması ve bu ilginç türün hayatta kalması için daha fazla çaba gösterilmesi gerekmektedir.
