Biyolojik Yaş Hesaplamasında Devrim: Steve Horvath
Birçok insan biyolojik yaşını pek önemsemezken, Steve Horvath bu konuda oldukça öncü bir yaklaşım geliştirdi. 2011 yılında, o zamanlar UCLA’da genetik profesörü olan Horvath, tükürüğümüzün içindeki kimyasalların insan sağlığı ve yaşlanma sürecini takip edebileceğini gösteren çığır açan bir araştırma yayınladı. Horvath, Business Insider ile yaptığı röportajda, “O dönemde bir bardağa tükürüp yaşınızı ölçebilmek gerçekten ilginçti” diyerek, bu bulguların büyük ölçüde göz ardı edildiğini ekledi. On yıl sonra, Horvath’ın keşfine dayanan tükürük veya kan analizleri ile biyolojik yaşı ölçmeyi vaat eden birçok uzun ömürlü girişim ortaya çıktı. Horvath, “Bunu görmek güzel” diyor ve devam ediyor: “Ancak aşırı hevesli insanların yanlış yönlendirme riski var ve bilim henüz yeterince olgunlaşmadı. Bu durum beni endişelendiriyor.”
Biyolojik Yaş Tespit Kitleri Nasıl Çalışır?
Biyolojik yaş tespit kitleri, genellikle yüzlerce dolara mal olmakta ve tükürük, yanak hücreleri, kan veya idrar örneklerinden DNA alınmasını gerektirmektedir. Bu testler, DNA’daki zamanla değişen ve genetik yapı ile yaşam tarzımız gibi hem çevresel hem de biyolojik etkilere yanıt veren kimyasal imzaları ölçerek çalışmaktadır. Temel olarak, bu testler kişinin yaşlanma hızını veya yavaşlığını belirlemekte kullanılmaktadır.
Ancak şu anda Altos Labs’ta baş araştırmacı olarak görev yapan Horvath, bu DNA tabanlı biyolojik yaş tahminlerinin tüketiciler tarafından ciddiye alınmaması gerektiğini vurguluyor. Horvath, “Tüketicilere söylemek istediğim en önemli şey şu: bunu yalnızca mizah anlayışınız varsa yapın. İnsanların bu konuda rahat olmaları gerekiyor” diyor. Ayrıca, biyolojik yaş testi bir bireyin sağlığını tam olarak yansıtmaz; kan basıncı, kilo, kolesterol ve kan şekeri gibi başka önemli göstergeler de dikkate alınmalıdır.
GrimAge Saati: Ölüm Riski İçin Altın Standart
Horvath, GrimAge saati olarak adlandırdığı yöntemin, şimdiye kadar “ölüm riski için en iyi tahmincimiz” olduğunu ifade ediyor. GrimAge testi, yaşlanma hızını belirlemek için DNA’mızdaki 1.030 farklı harfin kimyasal değişikliklerini ölçmektedir. Ancak Horvath, GrimAge’in bile bir ölüm hesaplayıcısı olarak kullanılmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Biyolojik yaş testleri, bir kişinin sağlığını bugüne kadar yaşadığı yıllara göre nasıl biriktiğini gösterirken, gelecekteki sağlığını doğru bir şekilde tahmin etmek için yeterli değildir.
Şimdilik bu testler klinik olarak çok anlamlı değil. Ancak Horvath, bir gün doktorların hastalarına biyolojik yaş testi yapabileceğini ve ardından yaşlanmayı geciktirici haplar veya henüz icat edilmemiş başka müdahaleler önererek yaşam süresini uzatmaya ve biyolojik yaşı düşürmeye yardımcı olabileceklerini umuyor. Horvath, “Henüz bu noktaya ulaşmadık ve en önemlisi; elimizde bir hap yok” diyor. Fakat yaşlanmayı gerçekten yavaşlatan bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve öneriler mevcut. Horvath, bu konuda dört temel tavsiye sunuyor.
Horvath’ın Bilime Dayalı Dört Önerisi
Horvath, sağlığını iyileştirmek ve ömrünü uzatmak isteyenlerin, bilimin insan yaşlanmasını yavaşlattığını gösterdiği basit ve kanıta dayalı eylemlere odaklanmaları gerektiğini vurguluyor. Bunlar, bir kişinin biyolojik yaşını ölçülebilir şekilde azaltabilecek temel eylemlerdir:
- Sigara içmemek
- Sebze alımını artırmak
- Egzersiz yapmak
- Kronik inflamasyonu azaltmak (Çünkü bu durum, sonunda kanser ve kalp hastalığı gibi sorunlara yol açabilir).
Horvath, “Sağlıklı bir yaşam tarzı hakkında bildiğiniz her şey, bu biyobelirteçleri etkiliyor gibi görünüyor” diyor ve en yakın arkadaşlarına paralarını pahalı DNA testlerine harcamamalarını öneriyor: “Sadece sigara içmeyin, egzersiz yapın, sebzelerinizi yiyin.” Kendi deneyimlerinden yola çıkarak (40 yaşına geldiğinde yaptığı gibi), biyolojik yaşınızı iyileştirmenin en hızlı yöntemlerinden birinin sigarayı bırakmak olduğunu belirtiyor. Ayrıca daha az şeker ve çikolata tüketiyor ve “sağlığına dikkat eden” bir diyet uyguluyor. Kendi saatini bir gösterge olarak kullanarak, bu değişikliklerin biyolojik yaşını zamanla azalttığını ifade ediyor ve “Bende etkisi oldu” diyor.
