Colorado Boulder Üniversitesi’nden Dikkat Çeken Araştırma
Colorado Boulder Üniversitesi’ndeki bir mühendislik ekibi, umumi tuvaletlerin görünmeyen tehlikelerini gün yüzüne çıkardı. Bu çalışma, klozetlerin aerosol haline getirilmiş su ve atık damlacıklarını nasıl püskürtebildiğini göstermektedir. Saçılan aerosoller, ishal ve kusmaya neden olabilen bulaşıcı virüsler olan E. coli ve norovirüsler gibi patojenleri yayma potansiyeline sahip olmaları nedeniyle önemli bir sağlık sorunu teşkil etmektedir. Bu patojenler, klozet içinde asılı kalarak birden fazla kullanıcıyı etkileyebilir.
Klozet sifonlarının çok fazla sıvıyı “öksürerek” dışarı attığını biliyorduk, ancak mühendisler, bu durumu zihnimize kazıyacak ve umumi tuvalete her adım attığımızda yeniden hatırlatacak şekilde nasıl görselleştireceklerini keşfettiler. Damlacıkların ve aerosollerin hareketini yakalamak ve ölçmek için lazerler ve kameralar kullanarak dikkat çekici bir deney gerçekleştirdiler.
Scientific Reports dergisinde bu hafta yayımlanan araştırmanın baş yazarı, CU Boulder mühendisi John Crimaldi, “Göremediğiniz bir şeyse, yokmuş gibi davranmak kolaydır. Ancak bu videoları bir kez gördüğünüzde, tuvalet sifonu hakkında bir daha asla eskisi gibi düşünmeyeceksiniz” şeklinde ifade etti. Makalenin başlığı ise “Umumi tuvaletler enerjik ve hızla yayılan aerosol dumanları yayar.” olarak belirlendi.
Çalışma, Kuzey Amerika’daki umumi tuvaletlerde sıkça bulunan ticari bir tuvaleti kapsıyordu. Araştırmacılar sadece musluk suyu kullanarak deneyi gerçekleştirdi ve tuvalet kağıdı veya katı atıkları dahil etmediler. Crimaldi, “Bu aerosol parçacıklarının bir şekilde havada süzüleceğini bekliyorduk, ancak bir roket gibi çıktılar” dedi. Video görüntüleri, gerçekten de ateşlenen bir roketi andıran bir görsel sunmaktadır; ancak gerçek parçacık hızları saniyede 2 metre olarak ölçüldü ve sifonun çekilmesinden sonraki sekiz saniye içinde 1,5 metre yüksekliğe ulaştılar.
Belirtilene göre, parçacıklar havada hareket ederken laboratuvarın tavanına kadar ulaştı ve odaya yayıldı. Daha büyük parçacıklar hızla tekrar çökebiliyorken, daha küçük parçacıklar daha uzun süre havada asılı kalmayı başardı. Bu çalışma kesinlikle, evde klozet kapağınızı kapatma konusunda size ilham verecektir. Ancak bu durum, aerosollerin saçılmasını yavaşlatsa bile tamamen durdurmayacaktır. Yine de, kapağı olmayan umumi tuvaletler konusunda önemli bir farkındalık yaratmaktadır.
Ancak bu çalışma sadece bir korku hikayesi değil. Araştırmadan olumlu sonuçlar çıkması da mümkün. Araştırmacılar, lazer yönteminin aerosol saçılma sorununu azaltmayı amaçlayan yeni tuvalet tasarımlarını test etmek için kullanılabileceğini vurguluyor. Ayrıca dezenfeksiyon ve havalandırma yaklaşımlarında yenilikleri teşvik edebilir. Crimaldi, “Bu görünmez bulutu görebilmek, oyunun kurallarını değiştiriyor” diyor.
