Farelerde Muz Kokusuna Karşı İlginç Tepkiler
Araştırmacılar, erkek farelerin hamile ve emziren dişi farelere verdikleri tepkileri incelerken oldukça ilginç bir buluşa imza attı: Muz kokusuna karşı duyulan korku… Montreal, Quebec’teki McGill Üniversitesi’nden oluşan bir ekip, hamileliğin geç dönemindeki dişi farelerin yakınında bulunan erkek farelerdeki stres hormonu yanıtlarını inceledi. Science Advances dergisinde yayımlanan çalışmada, “Erkek fareler, hamileliğin geç dönemindeki veya emziren dişi farelerin yanında stres ve stres kaynaklı ağrı inhibisyonu sergiliyor” ifadesi yer alıyor.
Rapor, ayrıca şunları belirtiyor: “Geç hamilelik ve emziren dişi farelerin, gonadally bozulan erkek farelerin saldırganlık ve idrar işaretleme davranışlarına nasıl tepki verdiğini gözlemledik.” Erkek farelerin, kendi genetik miraslarını korumak adına yavrulara karşı agresif tutumlar sergilediği biliniyor. Hamile ve emziren dişi fareler, bebeklerini korumanın yanı sıra, bu erkekleri uzak tutmak için kimyasallar yayıyorlar.
Çalışmanın kıdemli yazarı Profesör Jeffrey Mogil, Live Science ile yaptığı röportajda, “Kemirgenler ve insanlar dışındaki birçok memeli, koku alma duyularına büyük ölçüde güveniyor. İdrar kokusu iyi biliniyor, ancak burada bulduğumuz şey, memelilerde daha önce hiç tanımlanmamış yeni bir iletişim biçimi.” şeklinde belirtti ve devam etti: “Erkeklerden dişilere birçok koku mesajı gözlemledik, ancak dişilerin erkeklere gönderdiği mesaj sayısı daha az. Bu mesajların çoğu cinsel davranışla ilgili, ancak bu durumda cinsiyetin bir önemi yok. Dişiler, erkeklere uzak durmalarını, aksi takdirde yavrularına zarar verecekleri konusunda uyarıyorlar.“
Muz Kokusu ve Stres Tepkisi
Bu noktada, erkek farelerin muz kokusuna karşı duyduğu korkunun önemi ortaya çıkıyor. Araştırmacılar, hamileliğin geç döneminde ve emzirme sürecinde dişi farelerin idrarında bulunan N-pentil asetat bileşiği‘nin, erkek farelerde hormon değişikliklerinde en büyük etkiyi yaratan kimyasallardan biri olduğunu vurguluyor. Ekip, “N-pentil asetat, kimyasal yapısı itibarıyla izoamil (veya izopentil) asetata benzer ve her ikisi de çeşitli meyvelerde bulunur; ayrıca muz yağı ve özütü üretiminde kullanılır.” şeklinde açıklama yapıyor.
Ekip, marketten satın aldıkları muz yağı özütünü, stres seviyelerini ölçmek için erkek farelerin kafeslerine yerleştirdi. Şaşırtıcı bir şekilde, bu uygulama sonrasında farelerdeki stres tepkisinin önemli ölçüde arttığı gözlemlendi. Araştırmacılar, bu durumun, erkek farelerin kavgaya girme potansiyeliyle ilişkili bir stres tepkisi olduğunu düşünüyor: “Anne farelerin saldırganlığı, erkeklerin bebek öldürme girişimlerini her zaman engelleyemese de, her iki tarafın da herhangi bir şiddet tehdidinin stres yaratması muhtemeldir. Ayrıca, anne saldırganlığının doğrudan stres kaynaklı ağrı inhibisyonu ürettiği gösterilmiştir.“
Başka bir deyişle, erkek fareler, muz kokusunu dişinin bir uyarısı olarak algılıyor. Çalışma, bakir erkek farelerin N-pentil asetat varlığı durumunda strese girme olasılığının daha yüksek olduğunu da ortaya koyuyor. Bu durum, bebekler için bakir olmayan farelerin daha agresif olma eğilimleriyle örtüşüyor ve dolayısıyla bebekler için daha büyük bir tehdit oluşturdukları düşünülüyor.
