Fas Kıyılarında En Eski İnsan Ayak İzleri Keşfedildi
Arkeologlar, Fas kıyılarında, Kuzey Afrika ve Güney Akdeniz bölgesinde şimdiye kadar keşfedilmiş en eski insan ayak izlerini ortaya çıkardılar. Bu ayak izleri, yaklaşık 90.000 yıl öncesine tarihleniyor ve dünya genelinde Homo sapiens’e atfedilen en eski örnekler arasında yer alıyor. Uluslararası bir arkeolog ekibi, ayak izlerini kısa bir süre önce Fas’ın kuzeybatısındaki Larache şehri yakınlarında keşfetti.
Kuzey Afrika’da Jebel Irhoud adlı dağlık bölgesinde daha eski fosilleşmiş insan kalıntıları bulunmuş olsa da, kıyıya yaklaşık 250 kilometre mesafedeki Larache bölgesinde, daha önce herhangi bir kanıt elde edilememişti. Araştırmacılar, yaklaşık 2.800 metrekarelik bir plaj alanı boyunca toplamda 85 ayak izi keşfettiler. Ekip, izlerin şekli, boyutu ve konumuna dayanarak bunların Homo sapiens’e ait olduğuna kanaat getirdi.
Bu ayak izlerinin sahipleri, küçük bir çocuk, daha büyük bir çocuk, bir ergen veya kısa boylu bir yetişkin, orta boylu bir yetişkin ve oldukça uzun bir yetişkin dahil olmak üzere en az beş farklı bireyi temsil ediyordu. Özellikle dikkat çeken birey, tarih öncesi bir insan için olağanüstü uzunlukta olan 189 santimetre boyunda bir erkek olarak değerlendiriliyor. Bu tür arkeolojik alanlarda genellikle birkaç düzineden az ayak izi bulunması, Larache’deki 85 izin önemini artırıyor.
Araştırmacılar, ayak izlerini doğru bir şekilde tarihlemek için optik olarak uyarılmış parlaklık tekniğini kullandılar. Bu yenilikçi yöntem, bir kum tanesinin ne zaman güneş ışığına maruz kaldığını belirleyerek, tortunun o kısmının ne kadar süre boyunca gömülü kaldığını ortaya koyuyor. Yapılan testler, ayak izlerinin yaklaşık 90.300 yıl önce, 7.600 yıllık bir hata payıyla oluşturulduğunu gösterdi.
Çalışmanın yazarları, “Larache’deki ayak izleri, önemli bir keşfi temsil ediyor. Kuzey Afrika’da başka hiçbir bölgede Pleistosen veya Pliyosen dönemlerine ait ayak izleri bulunmamıştır. Dolayısıyla, bunlar bu bölgedeki en eski insan ayak izleridir ve dünya çapında Homo sapiens’e atfedilen en eski ayak izleri arasında sayılmaktadır” diye vurguluyor.
Araştırmacılar, Homo sapiens’in doğrulanmış ayak izlerinin yalnızca iki bölgede daha eski örneklerinin bulunduğunu belirtiyor. Arap Yarımadası’nda yaklaşık 120.000 yıl öncesine ait bir dizi iz tespit edilirken, Güney Afrika’da 153.000 yıl öncesine tarihlenen başka bir grup iz keşfedildi. 2000 yılından önce, 50.000 yıldan daha eski antik insan ayak izlerinin bulunabileceği çok az alan vardı ve bunların tamamı Doğu Afrika ve Güney Afrika’daydı. Ancak son 20 yıl içinde yapılan kazılarda, bu tarihlere ait çok daha eski ayak izleri gün yüzüne çıkarıldı.
Kısa bir süre önce, arkeologlar, insan varlığının göreceli olarak yeni olduğu Kuzey Amerika’da, günümüz New Mexico’sunda 23.000 yıl kadar eski olabilecek insan ayak izleri buldular. Bu keşifler, insanlık tarihinin derinliklerine dair yeni bilgiler sunarak, geçmişimize ışık tutmaya devam ediyor.
Bu çalışma, Scientific Reports dergisinde yayınlandı.
