Gök Gürültüsü Yumurtaları ve Kakıköytaşı
ABD’de “gök gürültüsü yumurtası” olarak bilinen bu ilginç taşlar, ülkemizde ise Kakıköytaşı veya Kalsedon Taşı olarak tanınmaktadır. Dışarıdan bakıldığında oldukça sade ve sıradan bir görünüme sahip gibi görünebilirler; ancak bu taşların kesilip cilalandığında ortaya çıkan muhteşem renkler ve kristal yapılar, onları kaya koleksiyoncuları arasında son derece popüler hale getirmektedir.
Litofiz olarak da adlandırılan gök gürültüsü yumurtaları, genellikle silika bakımından zengin volkanik kaya olan riyolitten oluşan yuvarlak nesnelerdir. Bu taşların “gök gürültüsü yumurtası” adını almasının sebebi, Kızılderili efsanelerine göre, fırtınalar sırasında gök gürültüsü ve şimşek yaratan efsanevi gök gürültüsü kuşlarının yumurtaları olarak düşünülmesidir. Diğer bazı efsaneler ise, bu yumurtaların Jefferson Dağı ve Hood Dağı’nda yaşayan ve savaşan “gök gürültüsü ruhları” tarafından fırtınalar sırasında atıldığına işaret etmektedir.
Tüm gök gürültüsü yumurtaları, volkanik lavların soğumasıyla hayata başlar. Soğuyan bu lavlar, gaz kabarcıklarının etrafında sıkışıp kalır ve zamanla bu kabarcıklar çatlayarak içeride boş bir alan bırakır. Bu boşlukta silika ve volkanik külden oluşan, feldispat gibi diğer mineraller birikmeye başlar. Bu süreçte, gök gürültüsü yumurtasının çekirdeğini oluşturan kalsedon, akik veya kuvars kristalleri, boşluğun merkezinden dışarı doğru büyüyerek sertleşir ve bu da onları benzersiz kılar.
Mineraller genellikle boşluğun merkezinden dışarı doğru büyüyerek, top örütler adı verilen yapılar oluşturur. Jeodezler ve gök gürültüsü yumurtaları arasındaki farklar konusunda bazı karmaşalar bulunmaktadır. Bazı kaynaklar, jeotların içindeki boşlukların katı olan gök gürültüsü yumurtaları olduğunu öne sürerken, diğerleri gök gürültüsü yumurtalarının yalnızca lav akışı ile oluştuğunu, jeotların ise çeşitli yollarla meydana gelebileceğini savunmaktadır.
Gök gürültüsü yumurtaları, dünya genelinde birçok yerde bulunabilir. Özellikle ABD’nin Oregon eyaleti, gök gürültüsü yumurtalarının en yaygın bulunduğu yerlerden biri olarak bilinir. İlginçtir ki, Oregon, 1965 yılında bu taşları eyalet taşı olarak seçmiştir. Bu da, gök gürültüsü yumurtalarının ne denli değerli ve önemli bir doğal kaynak olduğunu göstermektedir.
