Gökkuşağı Lorikeetlerinin Gizemli Hastalığı: Papağanlar Gökyüzünden Düşüyor
Gökyüzünden düşmesini beklediğimiz şeyler genellikle yağmur damlaları veya dolu taneleri olabilir. Ancak şu günlerde Avustralya’nın gökyüzü, alışılmadık bir şekilde loriket adı verilen papağan türleriyle dolup taşıyor. Bu renkli kuşların karşılaştığı bir salgın hastalık, onların felçli bir şekilde yere düşmelerine neden oluyor.
Hayvanseverler, bu güne kadar yollardan toplamayı başardıkları yaklaşık 200 gökkuşağı lorikeetini (Trichoglossus moluccanus) tedavi altına almış durumdalar. Ancak, kimsenin ulaşamadığı ıssız arazilerde, binlerce başka papağanın da felçli bir şekilde yerde yatmakta olduğu tahmin ediliyor. Avustralya’nın Yeni Güney Galler eyaletinin kuzeyinde, Grafton yakınlarında bulunan bu kuşlar, yaban hayatı merkezlerine götürülerek rehabilite edilmeye çalışılıyor. Fakat, kuşların yaklaşık yüzde 40’ının hastalıklarından kurtulamayacağı düşünülüyor.
Bu hastalık, Lorikeet Felç Sendromu (LPS) olarak adlandırılıyor ve hayvanın bacakları ile kanatlarında çeşitli derecelerde felç meydana getiriyor. Bilim insanlarını en çok şaşırtan durum, bu hastalığın bilinen herhangi bir tetikleyicisinin olmaması. Dolayısıyla bu kuşların neden aniden ve bu kadar büyük bir oranda hastalığa yakalandığını anlamak oldukça güç bir hale geliyor. Elbette, dünya çok kısa bir süre önce pandemik bir süreçten geçtiği için, hayvanlar arasında bile olsa, hızlı yayılan hastalıklar artık herkesin endişe kaynağı olabiliyor.
Ancak Avustralya’da bu tür olaylar ilk kez yaşanmıyor. Ülkede yaz mevsiminin yaşandığı Aralık, Ocak ve Şubat aylarında kuşlarda çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkmakta ve bu hayvanlar sık sık yaban hayatı merkezlerinde bakıma alınmaktadır. Bilim insanları, 2010 yılında ilk kez tanımlanan bu hastalığı incelemeye devam etseler de, henüz hastalığın nedeni olarak herhangi bir çevresel faktör veya patojen tespit edebilmiş değiller.
Bu gizemli hastalığın nedenini anlamak için birçok bilim insanı çalışmalarını sürdürüyor, fakat 14 yıl geçmesine rağmen papağanları felç eden etkenler hala belirlenemedi. Bir teoriye göre, gökkuşağı lorikeetleri esas olarak çiçeklerden elde ettikleri nektarla besleniyorlar; ancak ayrıca çilek ve diğer meyveleri de tüketiyorlar, dolayısıyla bahçelerdeki yemliklere sık sık uğruyorlar. Bu süreçte kuşlar, fermente olmuş mango gibi meyvelerle sarhoş olabiliyor, bu da düşmelerine sebep olabiliyor. Ancak bu teori yeterince sağlam bir açıklama sunamıyor.
Ayrıca, pestisitlerdeki bazı toksinlerin LPS’ye yol açabileceği düşüncesi üzerinde de duruluyor. Kötü haber şu ki, aynı böcek ve tarım ilaçlarını tükettiğimiz sebze ve meyveler aracılığıyla biz de bu toksinleri vücudumuza alabiliyoruz. Meyvelerdeki böcek ilaçları ve toksinler üzerine yapılan diğer testler henüz kesin bir neden ortaya koymamış durumda. Bazı bilim insanları, bu hastalığın sebebinin meyvelerin içeriğinde olabileceğini, olgunlaşan meyvelerin papağanlar için toksik hale gelebilecek bir madde veya patojen üretebileceğini düşünüyor.
Bu korkutucu ve gizemli hastalığın nedeninin ne olduğu henüz kesinlik kazanmasa da, umarız araştırmacılar en kısa sürede bir çözüm bulabilirler.
