Işık Kirliliği ve Gece Gökyüzü
Işık kirliliği, yıldızları görmemizi zorlaştırarak özellikle gece gökyüzü gözlemi yapan astronomlar ve bilim insanları için büyük bir sorun haline gelmiştir. Günümüzde, Dünya’nın birçok yerinde gece gökyüzü asla tam anlamıyla “zifiri karanlık” olmamaktadır. Bu durum, gökyüzüne olan ilgiyi azaltmakta ve bilimsel gözlemleri zorlaştırmaktadır.
Bu konunun farkında olan araştırmacılar, “Globe at Night” adlı bir toplum projesi başlatarak katılımcılardan Orion takımyıldızını gözlemleyerek ışık kirliliğini raporlamalarını istemiştir. Bu projede, 2011 ile 2022 yılları arasında yapılan toplam 51.351 gözlemden elde edilen veriler incelenmiştir. Projenin sunduğu veriler oldukça zengin bir içerik sunmakta, ancak katılımcıların Dünya’nın tamamını kapsamadığı için bazı eksiklikler de bulunmaktadır.
Ekip, ilk yıllardaki gökyüzü parlaklığını uydu ölçümleriyle karşılaştırarak 2014’te bir taban çizgisi oluşturmuştur. Bu veriler ışığında, son dokuz yılda durumun kötüye gittiği açıkça gözlemlenmiştir. Eğer bu gidişat devam ederse, tahminler şöyle şekillenmektedir: Bir insan 250 yıldız görülebilen bir yerde doğarsa, 18 yaşına geldiğinde yalnızca 100 yıldız görebilecektir.
Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi’nden Dr. Christopher Kyba, bu çalışmanın sonuçlarını değerlendirdiğinde, “Gördüğümüz şey, 2014’teki bu temel haritaya kıyasla insanların gördüğü yıldız sayısında gerçekten dramatik bir düşüş olduğu” ifadelerini kullanmıştır. Dr. Kyba, “Daha sonra bu verileri, dünyanın giderek daha parlak hale gelmesini açıklayacak şekilde kullanıp kullanamayacağımıza baktık. Evet, kullanabiliyoruz. Dünya, giderek daha parlak bir gezegen haline geliyor.” şeklinde eklemiştir.
Ancak durumun her yer için aynı olmadığını da vurgulayan Kyba, parlaklıktaki artışın özellikle ABD’de daha belirgin olduğunu, Avrupa’da ise bu durumun daha az gözlemlendiğini belirtmiştir. Genel bir değerlendirme yapıldığında, gökyüzünün parlaklığının 2014’ten bu yana yılda yaklaşık yüzde 7 ila 10 arasında arttığı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın sonuçları, prestijli Science dergisinde yayımlanmıştır.
