Evrenin Gizemleri: İskelet Şeklindeki El Nebulasının Keşfi
Evren, çözülmeyi bekleyen bir dizi gizemle doludur ve bu gizemlerden biri, yakın zamanda bilim insanları tarafından ortaya çıkarıldı. İskelet şeklindeki el nebulası, NASA’nın çeşitli görevleri tarafından tespit edilen ürkütücü görüntülerden biri olarak dikkat çekiyor.
X-ışınları, ilk kez fizikçi Wilhelm Röntgen tarafından, 1895 yılında karısının elinin kemiklerini görüntülemek amacıyla kullanıldı. Bugün ise iki farklı X-ışını teleskobu, bir yıldızın çöküşünün ardından oluşan, parlayan el şeklindeki bir bulutsunun “kemiklerini” gün yüzüne çıkardı. Bu gaz ve toz bulutu, yaklaşık 1.500 yıl önce dev bir yıldızın içindeki nükleer yakıtı tüketip çökmesiyle meydana geldi. MSH 15-52 olarak bilinen bu bulutsu, Dünya’dan yaklaşık 16.000 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor.
Görüntü, parıldayan parmak uçlarıyla, adeta bir hayalete aitmiş gibi görünen mor bir ele benzer bir pulsar rüzgar nebulasının birleşik bir görünümünü içeriyor. Pulsar, dönen ve kutuplarından uzaya doğru akan madde jetleri yaratan yüksek derecede manyetize olmuş çökmüş bir yıldızdır. Bu jetler, yoğun parçacık rüzgarlarıyla birlikte atarca rüzgar bulutsularını oluşturur.
MSH 15-52, siyah, yıldızlı bir arka plan üzerinde puslu mor bir bulut gibi görünmektedir. Hem NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi hem de Görüntüleme X-ışını Polarimetri Kaşifi (IXPE), MSH 15-52’yi gözlemledi. Bu gözlemler, pulsar rüzgar nebulasının şeklini beş parmak, bir avuç içi ve bilek dahil olmak üzere bir insan eline benzer şekilde ortaya koydu. Avucun tabanına yakın bulunan parlak beyaz nokta, pulsarın kendisini temsil ediyor.
20 yılın ardından, NASA’nın Görüntüleme X-ışını Polarimetri Kaşifi (IXPE), nebulayı gözlemlemek için tam 17 gün harcadı. Bu, uzay gözlemevinin Aralık 2021’de fırlatılmasından bu yana gerçekleştirdiği en uzun gözlem çalışması oldu. Yeni teleskobun çalışmalarının sonuçları, Pazartesi günü The Astrophysical Journal‘da yayımlandı. Kaliforniya’daki Stanford Üniversitesi’nde fizik profesörü olan baş yazar Roger Romani, yaptığı açıklamada, “IXPE verileri bize “eldeki” manyetik alanın ilk haritasını veriyor” ifadelerini kullandı ve ekledi: “X-ışınlarını üreten yüklü parçacıklar, manyetik alan boyunca hareket ederek, tıpkı bir insanın elindeki kemikler gibi nebulanın temel şeklini belirliyor.”
Bu İçerik de İlginizi Çekebilir
- Şarj Aleti Seçmenin Püf Noktaları
