Aşılama ve Toplum Sağlığı: Neden Önemlidir?
Aşılama, toplum sağlığını korumak ve hastalıkların yayılmasını önlemek açısından kritik bir rol oynamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl difteri, tetanos, boğmaca, grip ve kızamık gibi hastalıklardan kaynaklanan 3,5 ila 5 milyon ölümün önlenmesini sağlar. Aşılama, vücudun doğal bağışıklık sistemini harekete geçirerek kişiye koruyucu bir kalkan oluşturur.
Tarihsel Gelişim ve Aşıların Etkisi
19. yüzyılda 5 yaş altı çocuk ölüm oranı 1000 canlı doğumda 462,9 iken, bu oran 1990’da 94‘e, 2023’te ise 37‘ye kadar düşmüştür. Bu azalma, aşılama programlarının etkinliğini gözler önüne sermektedir. İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü verilerine göre, İstanbul’da 1084 Aile Sağlığı Merkezi (ASM) ve diğer sağlık kuruluşları, aşılama hizmeti sunmaktadır. Yılın ilk üç ayında İstanbul’da 1 milyondan fazla çocuk aşılanmıştır. Aşılama oranları, Kadıköy ve Çatalca gibi ilçelerde yüksekken, Fatih ve Beykoz gibi ilçelerde daha düşüktür.
Sağlıkta Dönüşüm Projesi ve Aşılama Üzerindeki Etkisi
İstanbul İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Abdullah Emre Güner, aşının insanların ortalama yaşam ömrünü uzatan en önemli etkenlerden biri olduğunu vurgulamaktadır. Aşılar sayesinde bulaşıcı hastalıkların önlendiğini ve çocuk ölümlerinin büyük oranda azaldığını belirtmektedir. Türkiye, aşılamada iyi bir noktada olduğunu ifade eden Güner, “Aşının artısı sadece kendimizin korunması değil, karşımızdakini de korumak” demektedir. Bu bağlamda, toplumda bir immunizasyon oluşturarak hastalığın yayılmasını önlemek önemlidir.
İstanbul’da Aşılama Çalışmaları
İstanbul’da yürütülen aşılama çalışmalarına dair bilgi veren Güner, “Uzun yıllardan beri burada güzel bir sistematik kurulmuş durumda” demektedir. 40’lı ve 50’li yıllarda sağlık ocaklarının kurulmasıyla başlayan bu süreç, 2002’deki Sağlıkta Dönüşüm Projesi ile hız kazanmıştır. 2010’da İstanbul’da aile hekimliği sistemine geçişle, doğan her çocuğun TC kimlik numarası üzerinden bir hekimle eşleşip aşılarının takip edilmesi sağlanmıştır. Şu an İstanbul’da günlük 12 bin çocuğun aşılandığı bilgisi verilmiştir.
Çocuk Aşıları ve Önemi
İstanbul İl Sağlık Müdürü Güner, çocuklara yönelik 14 hastalığa karşı aşılama programı uygulandığını belirtmektedir. Erişkinler için de grip ve zatürre aşılamaları yapılmaktadır. Çocukluk çağı aşılarının hayati önem taşıdığını vurgulayan Güner, aşıların çocukların sağlıklı gelişimini desteklediğini ifade etmektedir. Örneğin, basit bir kızamık aşısının yapılmaması, çocuğun kızamık virüsüne maruz kalıp beyin iltihabı gibi ciddi sağlık sorunları yaşamasına neden olabilir.
Aşıların Koruyucu Etkisi
Aşıların hastalıklara karşı en etkili korunma yöntemi olduğunu söylemek mümkündür. Önlenebilir hastalıkların en önemli koruyucu faktörü aşıdır. Çocukların sağlıklı gelişimini sağlamak ve yaşlıların hayatını sağlıkla devam ettirmek için aşı yaptırmak gereklidir. Ayrıca, zeka geriliğinin veya sakat kalmanın önüne geçmek için de aşıların yapılması şarttır. Bu bağlamda, yalnızca kendi çocuklarımızın değil, toplumdaki diğer bireylerin de sağlığını korumak adına aşı yaptırmak büyük bir sorumluluktur.
Aşılama Sürecinde Ailelerin Rolü
Ailelerin aşılama sürecindeki rolü son derece önemlidir. Çocuklarını aşılatan aileler, sadece kendi çocuklarının sağlığını değil, bütün toplumun sağlığını da korumaktadır. Aileler, aşı takvimine uyarak çocuklarının gereken tüm aşılarını zamanında yaptırmalı ve bu konuda duyarlı olmalıdır. Ayrıca, aşıların faydaları hakkında bilgi sahibi olmak, ailelerin bu konuda daha bilinçli hareket etmelerini sağlayacaktır.
Toplum Sağlığını Koruma Yöntemleri
Toplum sağlığını koruma yöntemleri arasında aşılamanın yanı sıra, hijyen kurallarına uymak, sağlıklı beslenmek ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak da önemlidir. Aşılamanın yanı sıra, bireylerin kendi sağlıklarını koruma sorumluluğunu da üstlenmesi gerekmektedir. Böylece, toplumda hastalıkların yayılma riski en aza indirilebilir.
Sonuç Olarak
Aşılama, bireylerin ve toplumun sağlığını koruma noktasında kritik bir öneme sahiptir. Sağlık alanında yapılan yatırımlar ve aşılamaya yönelik farkındalık, toplum sağlığını güçlendirecek ve önlenebilir hastalıkların yayılmasını engelleyecektir. Sağlıklı bir toplum için aşılama ve hijyen kurallarına uymak büyük bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır.
