Kanadalı Astronotlar İçin Yeni Yasal Düzenlemeler
Artık Kanadalı astronotların uzaydaki davranışlarına daha fazla dikkat etmeleri gerekecek. Kanada ceza yasası, Ay’da veya Ay’a yapılan yolculuklar sırasında suç işleyen astronotların yargılanmasını sağlayacak şekilde değiştiriliyor. Bu değişiklik önerisi, geçtiğimiz hafta Avam Kamarası’na sunulan Kanada’nın 2022 federal bütçe uygulama tasarısının detaylarında yer alıyor. Yeni düzenleme ile Ay’da veya uzay uçuşu sırasında işlenen herhangi bir suç, Kanada’da işlenmiş gibi değerlendirilecek.
Tasarı C-19‘da yer alan bu önlem, “Bir uzay uçuşu sırasında, Kanada’da işlenmesi durumunda suç teşkil edecek bir eylem veya ihmalde bulunan Kanadalı bir mürettebat üyesi, bu eylemi veya ihmali Kanada’da işlemiş kabul edilir” ifadesiyle açıklanıyor. Bu ifadeye, Ay’ın yüzeyinde gerçekleştirilen suçların da dahil olduğu vurgulanıyor.
Önerilen değişiklik, Kanada’nın NASA, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) ile birlikte Ay yörüngesinde, Ay’ın çevresinde dönecek olan küçük bir uzay istasyonu projesi olan Lunar Gateway’e katılımının ardından gündeme geldi.
Tarihteki İlk Uzay Suçu İddiası
Uzayda işlenebilecek suçlar konusundaki tartışmalar tamamen varsayımsal değil. 2019 yılında, ABD doğumlu astronot Anne McClain, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (UUİ) bilgisayarını, uzun süredir görüşmediği eşinin çevrimiçi banka kayıtlarına yetkisiz olarak erişmek amacıyla kullandığı iddiasıyla tarihteki ilk uzay suçunu işlemekle suçlandı. Ancak bu iddiaların daha sonra yanlış olduğu ortaya çıktı. Bu olay, uzayda meydana gelebilecek potansiyel suçlar konusunu kamuoyunda gündeme getirdi.
Kanada’daki McGill Üniversitesi’nden uluslararası uzay hukuku alanında tanınmış uzmanlardan biri olan Profesör Ram S. Jakhu, bu durumu, uzay hukuku açısından yeni yasal kuralların benimsenmesi için “önemli ve acil bir uyandırma çağrısı” olarak değerlendirdi. Profesör Jakhu, Lawyer Monthly dergisine gönderdiği yazıda, “Bu tür kuralların, farklı dünya uyruklarına sahip olmalarına bakılmaksızın, tüm uzay yolculuğu yapan insanlar için aynı olması mantıklı ve zorunlu olacaktır. Bu, uzay yasalarının oluşturulmasında ve uygulanmasında ‘Devlet veya Ulus merkezli’ yaklaşımlara dayalı geçmiş ve mevcut uygulamalardan tamamen farklı, yeni ve yenilikçi düşünce ve yaklaşıma ihtiyaç duyulmasını gerektirmektedir” ifadelerini kullandı.
