Köpekbalıkları: Denizlerin Gizemli Yüzleri
Köpekbalıkları denilince çoğu insanın aklına büyük, yırtıcı deniz canlıları gelir. Ancak, denizlerimizde, göllerimizde ve okyanuslarımızda pek çok farklı köpekbalığı türü bulunmaktadır. Özellikle filmler sayesinde ün kazanan büyük beyaz köpekbalığı gibi bazı türler ön planda olsa da, en küçük köpekbalığı türü olan cüce fener köpekbalığı, inanılması güç bir şekilde oldukça küçüktür.
Cüce fener köpekbalığı (Etmopterus perryi), fener köpekbalığı cinsi Etmopterus‘un nadir ve yakalanması oldukça zor olan üyelerinden biridir. Bu tür, yalnızca Güney Amerika kıyılarında yapılan birkaç gözlem ve kazara yakalanmalarla tanımlanmıştır. Cüce fener köpekbalıklarının, Batı Orta Atlantik’te 283 ile 439 metre derinliklerde yaşadığı düşünülmektedir. Kesin bir şekilde belirlemek zor olsa da, bu köpekbalığı türünün en fazla 21.2 santimetre uzunluğa ulaştığı bildirilmiştir. Bununla birlikte, 2021 yılında yapılan bir araştırmada, yakalanan 151 örnekten biri, 28.9 santimetreye ulaşarak tür için bir rekor kırmıştır.
Cüce fener köpekbalıklarının, kafalarının vücutlarının çeyreğini oluşturduğu ve etkileyici bir şekilde yaklaşık 60 dişe ve büyük gözlere sahip oldukları gözlemlenmiştir. Vücutları kahverengi olup, üzerinde siyah işaretler bulunmaktadır. Bu işaretlerden bazılarının, ışık üretebilen hücreler olan fotoforlar içerdiği bilinmektedir. Bu ışıkların, daha küçük deniz canlılarını köpekbalığına çekerek avlanmalarını kolaylaştırdığı düşünülmektedir.
Ne yazık ki, bu minik köpekbalığı türü, IUCN’in soyu tehlikede olan türler listesinde yer almakta. Türün yaşam alanlarının tam olarak bilinmemesi ve derin deniz balıkçı trollerinin yarattığı tehditler, bu listedeki konumuna katkıda bulunmaktadır.
En küçük köpekbalığı türü olan cüce fener köpekbalığının aksine, bilinen en büyük köpekbalığı türü olan balina köpekbalığı (Rhincodon typus), 18 metreye kadar uzanabilen boyuyla oldukça dikkat çekici bir görünüme sahiptir. Bu iki uç noktadaki tür, denizlerin ne kadar çeşitli ve ilginç canlılarla dolu olduğunu bizlere göstermektedir.
