Kübit Işınlama ile Kuantum İnternet Çağına Adım
Bilim kurgu filmlerinde sıkça karşılaştığımız bir konsept, insanların bir yerden bir yere ışınlanmasıdır. Gerçek dünyada henüz bunu başaramamış olsak da, veri ışınlama konusunda önemli bir adım atılmış gibi görünüyor. Bilim insanları, “kübit ışınlama” adı verilen bir yöntemle verileri hedefe iletmek için yeni bir yol keşfettiklerini açıkladılar. Bu yöntemde, veriler bir iletken üzerinden değil, doğrudan ve aracı olmadan hedefe aktarılabiliyor.
Hollanda’nın Delft Üniversitesi’nden bir grup fizikçi, bu yeni kübit ışınlama sistemlerini Nature dergisinde yayımladıkları bir makalede detaylandırdı. Kuantum bilgisayarlar, son yıllarda teknoloji dünyasında devrim yarattı. Örneğin, Google, geleneksel bilgisayarlarla mümkün olmayan bir deney gerçekleştirmeyi başardı ve bu sayede “kuantum üstünlüğü” kavramını tanıttı. Ancak, kuantum bilgisayarların tam potansiyeline ulaşabilmesi için kübit ışınlamanın gerçekleştirilmesi şart. Bu durum, bizi kuantum internet çağının eşiğine getirecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Kuantum bilgisayarlar, geleneksel bilgisayarlardan köklü bir şekilde farklılık gösterir. Standart bir bilgisayar verileri bitler halinde depolarken, kuantum bilgisayarlar verileri kübitlerde saklar. Bir kübit, aynı anda birden fazla değere sahip olabilme kapasitesine sahiptir. Bu özellik, kuantum bilgisayarların geleneksel sistemlere göre daha fazla bilgi depolama yeteneği sunar. Örneğin, tek bir kübit iki farklı değer, üç kübit sekiz farklı değer, dört kübit on altı farklı değer depolayabilir ve bu sayı hızla artar. Kübit sayısı çoğaldıkça, bu sistemlerin depolama kapasitesi üstel olarak yükselmektedir.
Şimdi fizikçiler, verileri üç farklı düğüm arasında başarıyla ışınlamayı başardılar. Önceki çalışmalar yalnızca iki düğüm arasında veri aktarımına izin veriyordu. Bu gelişme, bilim insanlarına birden fazla nokta arasında kübit ışınlamanın mümkün olduğunu gösterdi. Takıma liderlik eden Delft fizikçisi Ronald Hanson, “Artık laboratuvar ortamında küçük kuantum ağları inşa etme aşamasındayız” açıklamasında bulundu. Bu tür ağların birleştirilmesi, gelecekte daha geniş bir kuantum internet ağı oluşturma potansiyelini barındırıyor.
Bu sistemin temel çalışma prensibi, “kuantum dolanıklığı” olarak adlandırılan bir olguya dayanmaktadır. Bir kuantum sisteminin durumundaki bir değişiklik, dolanık olan diğer uzak kuantum sisteminde de anında gerçekleşir. Yani, aralarında mesafe olsa bile, bu sistemler eş zamanlı olarak birbirine bağlı ve senkronize bir şekilde çalışmaktadır. Bu özellik, kuantum internetin veri kaybı olmadan, düğümler arasında güvenilir ve anlık veri aktarımını mümkün kılmasını sağlamaktadır.
