Mars’ın Gizemli Uyduları: Phobos ve Deimos
Mars’ın iki uydusu, Phobos ve Deimos, güneş sisteminin diğer uydularından oldukça farklı özelliklere sahiptir. Bu uydular, Mars gezegeni ile kıyaslandığında son derece küçük yapılıdırlar. Yüzeyleri, büyük ölçüde kraterlerle kaplıdır ve şaşırtıcı derecede düşük yoğunlukları ile dikkat çekerler. Özellikle Phobos, Mars’a doğru düşme riski taşıdığı için “lanetlenmiş uydu” olarak anılmaktadır. Eğer bu uydu Mars’a çarparsa, sonuçları güneş sistemindeki diğer gezegenleri, hatta Dünya’yı bile tehdit edecek büyüklükte bir felaket yaratabilir.
Son zamanlarda, bu gizemli uydu hakkında daha önce hiç yayınlanmamış bazı görseller ortaya çıkmıştır. Bilim insanları, Phobos’un yüzeyinde uzanan 1 kilometrelik (0,6 mil) tuhaf oluklar ve gevşek regolit (kaya ve toz) katmanları gözlemlemiştir. Araştırmacılara göre, bu iki uydu, büyük bir nesnenin Mars ile çarpışması sonucu oluşan ve Mars’ın etrafında dönen bir enkaz diski tarafından meydana gelmiş olabilir. Diğer bir teori ise, bu uyduların dış asteroit kuşağında veya Jüpiter’in truva atı asteroitleriyle birlikte bulunan D tipi asteroitler olduğu ve Mars’ın çekim kuvvetinin etkisiyle bu bölgeden çekilmiş olabileceğini öne sürmektedir.
Ancak yeni araştırmalar, durumun daha karmaşık olduğunu göstermektedir. Fransa ve Almanya’dan gelen bilim insanları, Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express uzay aracı tarafından çekilen Phobos fotoğrafları arasında daha önce yayınlanmamış bazı özellikler keşfetmiştir. Bu fotoğraflar, Phobos’un her iki hipoteze de uymayan sıra dışı özellikler taşıdığını göstermektedir.
Fotoğrafları inceleyen ekip, Phobos’un ışığı eşit şekilde yansıtmadığını ve Güneş tam tepeye geldiğinde daha parlak göründüğünü belirtmiştir. Bu fenomen, kuyruklu yıldızlarda da gözlemlenmektedir. Ekip, “Genel olarak, fotometrik analizimiz, Phobos’un fotometrik özelliklerinin 67P kuyruklu yıldızınınkine benzerlik gösterdiğini ortaya koyuyor. Her ikisi de kırmızı spektruma, yüksek yüzey gözenekliliğine ve benzer karşıtlık etkisi değerlerine sahip.” şeklinde vurgulamaktadır.
Phobos Gerçekten Bir Kuyruklu Yıldız mı?
Yeni teorilere göre, Phobos aslında bir kuyruklu yıldızın parçası olabilir. Araştırma ekibine göre, Phobos’un faz integrali, Satürn tarafından yakalanan ve Kuiper kuşağı nesnesi olduğu varsayılan Phoebe’nin faz integraline oldukça yakın değerler göstermektedir. Bu durum, Mars’ın bir kuyruklu yıldızın parçalarını kendine çekip yörüngesine almış olabileceği ihtimalini gündeme getirmektedir. Bu tür olaylar, güneş sistemindeki her gezegen için geçerli olabilir.
Özellikle “Dünyaya yakın cisimler” olarak adlandırılan, milyonlarca kilometre uzaktan geçen kuyruklu yıldızlar, Dünya’nın veya Ay’ın çekim kuvvetine kapılarak bir parçasını bu gezegenlerin yörüngesine bırakabilir. Bu tür olaylar, çarpışma olmasa bile, gezegenin çekim kuvvetinin dengelerini bozarak mevsimler, deniz seviyeleri, depremler ve gezegenin yörüngesi üzerinde büyük etkiler yaratabilir. Uzayda gerçekleşen bu tür olaylar, doğanın karmaşıklığına dair önemli ipuçları sunmaktadır. Uzayla şaka yapılmaz.
