Mars’ın Kış Harikalar Diyarı: Kızıl Gezegenin Gizemleri
Mars, kuru ve ıssız bir gezegen olarak bilinse de, NASA’nın paylaştığı yeni görüntüler kış aylarında bu kızıl gezegenin bambaşka bir harikalar diyarına dönüştüğünü gösteriyor. Perseverance gezgini ve Ingenuity helikopterinin, milyarlarca yıl önce Jezero Krateri’ni besleyen eski bir nehir deltasını incelemek üzere Mars’ın Kuzey Yarımküresi’nde gerçekleştirdiği çalışmalar, gezegenin kış mevsiminde yaşanan ilginç olayları gözler önüne seriyor.
Kış ayları, Mars’ta toz fırtınaları ile başlamakta ve bu durum, gezegenin hava koşullarını derinden etkileyen ana bileşenlerden biri olmaktadır. Ancak bu dönemde, kar, buz ve don olayları da sıkça yaşanıyor. Özellikle Mars’ın kutup bölgelerinde sıcaklıklar -123 dereceye kadar düşebiliyor. Bu aşırı soğuk, gezegenin atmosferinin ince yapısı ile birleşince, ilginç meteorolojik olaylara yol açmaktadır.
Mars’ta iki tür kar yağışı gözlemleniyor:
- Birinci Tür Kar: Dünya’da olduğu gibi, donmuş buz kristalleri şeklinde olan geleneksel kar. Mars’ın ince atmosferi ve ekstrem soğuk sıcaklıkları nedeniyle, bu kar yere düşmeden önce katı halden doğrudan gaz haline geçiyor.
- İkinci Tür Kar: Kuru buz olarak bilinen karbon dioksit buzu. Kış ayları boyunca, Mars’ta kraterler içinde bu tür kar gözlemlenebiliyor ve yüzeye inip kaplama yapabiliyor. Kutup bölgelerinde bir metreye kadar kar tabakaları oluşabiliyor.
Şimdiye kadar, hiçbir yörünge aracı veya yüzey araştırma aracı, Mars’a düşen karı doğrudan gözlemleyebilmiş değil. Bunun nedeni, karın yalnızca geceleri, bulut örtüsünün altında, kutuplarda meydana gelmesidir. Yörüngede bulunan kameralar, bulutların arkasına bakamadığından, bu ilginç olayı kaydedemiyor. Ayrıca, hiç bir yüzey araştırma aracı, kutuplardaki dondurucu soğuklara dayanacak kadar sağlam değil.
Bununla birlikte, Mars Reconnaissance Orbiter yörünge aracı üzerindeki gelişmiş cihazlar, insan gözünün algılayamadığı ışıkları tespit edebiliyor ve Mars’ın kutuplarına düşen karbondioksit karını belirleyebiliyor. Ayrıca, 2008 yılında Mars’a inen Phoenix iniş aracı, Mars’ın kuzey kutbundan yaklaşık 1.609 kilometre uzaklıktaki bir noktadan su buzu karı tespit etmek için lazer cihazlarını başarıyla kullanmıştı.
Sonuç olarak, Mars’ın kış mevsimi, yalnızca toz fırtınaları ile değil, aynı zamanda gizemli kar ve buz olaylarıyla da dolu. Kızıl gezegen, her yeni keşifle daha da büyüleyici bir hale geliyor.
