Mauna Loa yanardağı, 38 yıl aradan sonra yeniden aktive oldu ve bu durum, bilim insanları ve yerel halk arasında büyük bir heyecan yarattı. Dünyanın su altında olmayan en büyük yanardağı olan Mauna Loa, Hawai Adası’nın kuzeydoğusundaki çöküntü kuşağına geçmeden önce, Moku’āweoweo kalderasından lav akıtmaya başladı.
Mauna Loa, Hawaii Adası’nı oluşturan beş yanardağdan biri olup, son yıllarda can kaybına neden olmamakla birlikte, çevredeki nüfus merkezleri için ciddi bir tehdit olarak değerlendirilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları (USGS) tarafından yapılan ilk açıklamada, “27 Kasım 2022 Pazar günü saat 23:30 civarında, Hawai adasındaki Mauna Loa yanardağı patlamaya başladı” denildi. Patlamanın ardından saatler içinde, lavların Moku’āweoweo’dan Kuzeydoğu Çöküntü Kuşağı’na geçmesiyle birlikte açıklama güncellendi.
USGS, o zamandan beri doğrulanan çatlaktan çıkan lav akışlarının herhangi bir topluluğu tehlikeye atmadığını belirterek durumu yakından izlemeye devam etti. Ancak, rüzgar nedeniyle insanların bulunduğu bölgelerde zehirli gazlar, ince kül ve hatta “Pele’nin saçını” taşıma riski bulunduğu konusunda endişeler dile getirildi. Pele’nin saçı, Havai volkan tanrıçası Pele’den adını almış bir volkanik cam türüdür; genellikle lavların ince teller halinde soğuduğu lav çeşmelerinde veya çağlayanlarda oluşur. Bu maddeler son derece kırılgan ve keskindir; küçük parçaları deriye girebilir.
USGS’nin en son güncellemesi, çoğu birkaç metre yüksekliğinde olan birkaç lav çeşmesinin varlığını bildirmektedir. Bu çeşitlerden en uzunu 60 metreye kadar yükselmektedir. Üstteki iki yarıktan çıkan lav akıntıları yokuş aşağı hareket ederken, patlama sonrasında volkanik lav seviyesinin düşmesiyle bu akışlar şimdilik durmuştur. Şu anda üçüncü bir çatlaktan yeni bir akış başlamış olup, daha fazla çatlak açılma olasılığı da mevcuttur; fakat patlamanın sadece yanardağın Kuzeydoğu kısmında gerçekleştiği gözlemlenmektedir.
USGS, Mauna Loa Volkanı’nın yeniden faaliyete geçtiğini belirterek, “Moku’āweoweo kalderasında aktif lav yok ve Güneybatı Yarık Bölgesi’nden püsküren lav yok. Kuzeydoğu Rift Bölgesi dışında herhangi bir patlama faaliyeti beklemiyoruz. Şu anda hiçbir mülk risk altında değil. Patlayan çatlak fıskiyelerinden ve lav akıntılarından görünür bir gaz bulutu var ve bu duman öncelikle Kuzeybatıya doğru ilerliyor” şeklinde bir açıklama yaptı.
Mauna Loa, deniz seviyesinden 4.170 metre yüksekliğe kadar yükselirken, okyanusun dibinden yüksekliği dikkate alındığında Everest Dağı’ndan daha yüksektir. Su altında yer alan volkanlar da dahil edildiğinde, kütle ve hacim açısından ikinci en büyük volkan olarak kabul edilmektedir. Bu alandaki en büyük volkan ise Tamu Masifi olarak bilinmektedir. Mauna Loa, en son 1984 yılında, 25 Mart ile 15 Nisan tarihleri arasında neredeyse bir ay boyunca patlamıştı.
