Uzay Uzmanından Uyarı: NASA Astronotları için Tehlike Çanları Çalıyor
Bir uzay uzmanı, NASA astronotlarının olası bir felaketi önlemek adına Uluslararası Uzay İstasyonu’nu (UUİ) derhal boşaltmaları gerektiği konusunda ciddi bir uyarıda bulundu. Geçmişte İngiliz Hükümeti’nin UFO projesini yöneten Nick Pope, MailOnline ile yaptığı röportajda NASA ve UUİ üzerindeki endişelerini dile getirerek, uzay ajansının “bekle ve gör” yaklaşımının yıkıcı sonuçlara yol açabileceğine dikkat çekti. Pope, “Çok geç kalınırsa sadece astronotların değil, aynı zamanda NASA’nın itibarının da zedelenmesine yol açabilecek bir felaket yaşanabilir.” ifadesini kullandı.
Bu uyarı, NASA’nın UUİ’nin Rus tarafındaki artan sızıntı ile ilgili 50 ayrı endişe verici durumu izlediğini açıklamasının ardından geldi. Amerikalı astronotlara, sızıntının olduğu bölüme açılan kapak açık olduğunda acil tahliye durumunda kaçış kapağının yakınında beklemeleri talimatı verildi. NASA, bu durumu artık “en büyük güvenlik riski” olarak değerlendirmekte.
İlk olarak 2019 yılında, istasyonun yaşam alanları, yaşam destek sistemleri, elektrik güç dağıtımı ve veri işleme, uçuş kontrolü ve tahrik sistemlerini sağlayan Rusya’ya ait Zvezda Servis Modülü Transfer Tünelinde tespit edilen sızıntı, NASA ve Roscosmos astronotları ile kozmonotları tarafından hala çözülemedi ve kaynağı tam olarak bilinmiyor. Uzay ajansları, olası çatlakları bir tür dolgu ve yama kombinasyonu ile örtmeye çalışsalar da, sızıntı son yıllarda artış göstermeye devam etti.
Sızıntı Sorunu Daha Da Büyüyor
Şubat ayında geçici olarak günlük 1,08 kg’a kadar çıkan hava miktarı, NASA’nın yaptığı açıklamaya göre Nisan ayında yeni bir rekor kırarak günlük 1,68 kg’a kadar yükseldi. Devam eden bu sızıntı, Eylül ayında “en büyük güvenlik riski” olarak ilan edildi ve NASA’nın risk ölçeğinde en üst seviyeye çıkarıldı. NASA yetkilileri, Roscosmos ile bir anlaşma yaparak, sızıntının bulunduğu bölgeye açılan kapağın yalnızca gerekli durumlarda açılmasına ve akşamları kapalı tutulmasına karar verdi. Bunun yanı sıra, kapak açıkken tüm astronotların, acil bir durumda uzay araçlarına daha yakın olmaları için istasyonun Amerikan tarafında kalmaları talimatı verildi.
Ancak Nick Pope’un belirttiği üzere, bu karmaşa NASA’nın zor bir durumda kalmasına yol açıyor. Pope, “UUİ’den çok erken çekilmek, NASA ile Elon Musk arasındaki uçurumu artıracak ve NASA’nın gerileyen bir güç gibi görünmesine neden olacaktır. Ancak çok geç kalınması da bir felakete yol açabilir.” şeklinde uyarıda bulunuyor. NASA, Zvezda modülünün kapağının mümkün olduğunca kapalı kalması gerektiğini savunurken, sızıntıların ciddileşmesi durumunda istasyonda hızlı bir basınç ve oksijen kaybı yaşanabileceği belirtiliyor.
Acil Durum Senaryoları ve Çözüm Önerileri
Böyle bir acil durum yaşanması halinde, tüm astronotların istasyona yanaşan kendilerine tahsis edilmiş “can kurtarma botları” olarak görev alacak kapsüllere binmeleri gerekecek. Bu kapsüller, mürettebatın yörüngedeki laboratuvardan kaçarken uygun teçhizatı hızla giymesini sağlayacak acil durum kıyafetlerine sahip olması sayesinde biraz daha fazla zaman kazandıracak.
Nasa Ticari Mürettebat Programı Yöneticisi Steve Stich, acil bir durumda SpaceX’in Dragon uzay aracının birkaç dakika içinde çalıştırılabileceğini belirtti. Ancak uzay ajansı, UUİ’nin bazı astronotların uzayda mahsur kalmasına yol açabilecek kapsül arızalarına karşı yeterince hazırlıklı olmadığını da kabul etmekte. NASA’nın açıklamasına göre, yüksek maliyetler ve sınırlı bütçe, fırlatmaya hazır araçların yetersizliği, mürettebat araçlarının ciddi bir hasar alması ve kullanmak için yeterince güvenli olmaması durumunda müdahale yeteneğini azaltacaktır.
Örneğin, bir mikrometeor istasyona tam olarak doğru bir açıyla çarparsa, astronotların kaçış yöntemi neredeyse ulaşılması imkansız hale gelebilir. Ancak uzay istasyonuna yapılacak bir güncellemenin maliyeti de astronomik olduğundan, kullanım ömrünün sonuna hızla yaklaşan istasyon daha fazla savunma kazanamayacak gibi görünmektedir. Uzmanların çoğu, Zvezda modülündeki sızıntının felaketle sonuçlanacak bir arızaya yol açacağına inanmamakta ve Zvezda’ya açılan kapağın kapatılmasıyla sızıntının kontrol altına alınabileceğini savunmaktadır.
Bazı uzmanlar, belirli kısımlara ve kenetlenme noktalarına erişimin sonlandırılmasının gerekebileceğini belirtse de, Zvezda’nın kalıcı olarak kapatılması durumunda felaketten kaçınılabileceği vurgulanmaktadır. Bu durum, uzay istasyonuna yeniden ikmal yapılmasını zorlaştıracak olsa da, istasyonun işlevini sürdürebilmesini sağlayacaktır.
NASA, istasyonun şu anda güvenli olduğu görüşünü sürdürmekte ve sorunun en kısa sürede çözülmesi için Roscosmos ile birlikte çalışmalarına devam etmektedir. Ancak, eğer sızıntının yarattığı risk artarsa, uzay istasyonundaki çalışmaların planlanandan daha erken sonlandırılması gerekebilir.
