Nasa’nın Mars Keşif Aracı MAVEN’in Büyüleyici Görüntüleri
NASA’nın Mars keşif aracı MAVEN, Dünya’nın komşu gezegeni olan Mars’ı olağanüstü detaylarla görüntüleyerek, gezegenin Güneş etrafındaki yörüngesinde mevsimlerin nasıl değiştiğini gözler önüne serdi. MAVEN, gezegeni ultraviyole ışıkta (görünür ışıktan daha kısa dalga boylarına sahip) görüntüleme görevini üstleniyor. Uzay aracı, Görüntüleme Ultraviyole Spektrografı (IUVS) kullanarak, 2022 ve 2023 yıllarında, Mars’ın eliptik yörüngesinin zıt noktalarına yakınken gezegenin küresel görüntülerini elde etti.
NASA, Mars’ın güney ve kuzey yarım kürelerini yeni ve çarpıcı tonlarda gösteren iki muhteşem görüntü yayınladı. İlk görüntü, Temmuz 2022’de Mars’ın güney yarımküresinin yaz mevsiminde çekildi. Mars’ın Güneş etrafındaki dönüş süresi, Dünya’ya kıyasla kabaca iki kat daha uzun olduğundan, kızıl gezegendeki mevsimler, Dünya’dakinin yaklaşık iki katı kadar uzun sürmektedir.
Bu görüntüde, gezegenin en derin kraterlerinden biri olan Argyre Havzası, sol altta soluk pembe bir atmosferik pusla kaplı olarak görünmektedir. Görüntünün sol üst kısmında Valles Marineris kanyonlarının derinlikleri yer alırken, yaz sıcaklığının etkisiyle küçülen güney kutup buz örtüsü, görüntünün alt kısmında beyaz bir alan olarak gözlemleniyor.
MAVEN’in ultraviyole kamerası, görünür spektrumun dışında kalan 110 ila 340 nanometre arasındaki dalga boylarını ölçmektedir. NASA, bu görüntüleri görmemize yardımcı olmak amacıyla üç ultraviyole dalga boyu aralığının parlaklık seviyeleri ile temsil edilen renk şeması oluşturuyor; bu şemada kırmızı, yeşil ve mavi renkler kullanılmakta. Bu renk düzeni içinde atmosferik ozon mor, bulutlar ve puslar beyaz veya mavi, yüzey ise ten rengi veya yeşil tonlarında görünmektedir.
Mars’ın ikinci görüntüsü ise Ocak 2023’te, gezegen Güneş yörüngesindeki en uzak noktasındayken çekildi. MAVEN, bu sefer Mars’ın kuzey yarım küresinin etkileyici bir görüntüsünü sunuyor. Gezegenin sert kış mevsimi, üst atmosferde ozon birikimine neden olmuş ve bu nedenle görüntüde canlı bir eflatun tonu hakim. Ozon, kuzey ilkbaharında gezegenin atmosferindeki su buharı ile tepkimeye girerek yok oluyor ve kış aylarında daha düşük rakımlarda sınırlı kalıyor.
NASA’nın MAVEN uzay aracı, Mars’ın milyonlarca yıl önce atmosferini nasıl kaybettiğini anlamak amacıyla gezegenin üst atmosferini, iyonosfer tabakasını ve Güneş ile olan etkileşimlerini incelemek üzere 2013 yılında fırlatıldı. Mars’ı ultraviyole ışıkta görmek, bu dalga boylarında kendine özgü kırmızı tonunu yitirse de gezegene yeni bir görünüm kazandırıyor. Güneş sistemindeki gezegenler söz konusu olduğunda, genellikle Jüpiter’in en fotojenik gezegen olduğunu söyleyebiliriz; ancak Mars bu yeni görüntülerle kesinlikle dikkat çekici bir fark yaratıyor.
