Kosta Rika’nın Venecia bölgesinde yer alan Recreo Verde turizm kompleksindeki Ölüm Mağarası, ilk bakışta sıradan bir mağara gibi görünse de, içindeki tehlikeler hemen fark ediliyor. Girişteki kafatası ve çapraz kemik çizimleriyle süslenmiş olan “Tehlike! Bu noktadan sonraya geçilmez” uyarısı, bu yerin sıradan bir doğa harikası olmadığını gösteriyor.
Yaklaşık 2 metre derinliğinde ve 3 metre uzunluğunda olan bu mağara, içerideki hava kalitesi nedeniyle oldukça tehlikeli bir yapıya sahiptir. Ölüm Mağarası, içine giren herhangi bir canlıyı anında öldürebiliyor. Ancak bu durum, cesur kaşiflerin ve macera arayanların sosyal medya içerikleri oluşturmak için burayı ziyaret etmelerini engellemiyor. Belçikalı mağara kaşifi Guy van Rentergem, birkaç yıl önce yaptığı ziyarette burada yüksek miktarda karbondioksit (CO2) tespit ettiğini belirtiyor. Mağara içindeki gaz seviyeleri o kadar yüksek ki, bu durum neredeyse anında bilinç kaybına ve ardından nefes almanın durmasına sebep olabiliyor.
Neyse ki, mağaranın boyutu çoğu insanın sığamayacağı kadar küçük olduğu ve çevresindeki tabelalar yeterli uyarı sağladığı için genellikle ciddi bir sorun yaşanmıyor. Ancak yılanlar, kuşlar, kemirgenler ve diğer küçük canlılar, belki de yiyecek aramak amacıyla farkında olmadan içeri girdikleri bu mağaradan bir daha çıkamıyor. Van Rentergem, “Bu çok küçük bir mağara, ama arkasındaki uzak yarıktan önemli miktarda karbondioksit gazı sızıntısı olması alışılmadık bir durum.” diye ekliyor.
Söylediğine göre, yarıktan atmosfere her saat yaklaşık 30 kg karbondioksit yayılıyor; bu da ortalama bir otomobilin 256 km ilerlemesiyle eşdeğer. Van Rentergem, “Bu, bir yılda 263 ton karbondioksit veya bir otomobilin 2,2 milyon km, yani Dünya’nın çevresini 56 kez turlamasına eşdeğerdir.” şeklinde açıklıyor. Gazın volkanik kökenli olduğunu tahmin etse de, kaynağının tam olarak ne olduğu hâlâ belirsiz.
Van Rentergem’in ekibinin bir üyesi, Ölüm Mağarası’nı ziyareti sırasında girişte yanan bir meşale tutarak mağaranın tehlikesini gösteriyor. Meşalenin alevi, etrafındaki oksijenin yerini hızlı bir şekilde CO2 alırken, sadece birkaç saniye içinde sönüyor. İtalyan araştırmacılar tarafından 2022’de gerçekleştirilen bir başka çalışma ise, doğal mağaraların özellikle “tehlikeli CO2 birikimlerine” eğilimli olduğunu ortaya koydu. Çalışmanın yazarları, “Atmosferik CO2 konsantrasyonları doğal mağaraların içinde yüksek seviyelere ulaşabilir, bu da yeraltı ortamını sıkça kullanan insanlar için tehlikeli bir durumu temsil eder.” ifadesini kullanıyorlar.
