Pilotun Gökyüzündeki Zaferi: Pilot’s Glory
“Pilot’s Glory” terimi, bir uçağın gökyüzünde, diğer bir uçaktaki gözlemciler tarafından gölgesinin gökkuşağı renginde bir haleyle aydınlatılıyormuş gibi görünmesini sağlayan optik bir illüzyona işaret etmektedir. Bu terimi Türkçeye çevirmek oldukça güç, ancak “Uçağı Saran Gökkuşağı” şeklinde bir tanım yapılabilir. Bu büyüleyici olay, doğaüstü bir durum gibi algılansa da, aslında bilimsel bir temele dayanmaktadır. Geçtiğimiz ay, Southwest Airlines tarafından paylaşılan ticari bir uçaktaki bir yolcu tarafından çekilen görüntüde, uçağın altındaki bulutların üzerine düşen parlak dairesel bir gökkuşağı gözlemlenmektedir. Uçağın gölgesi hareket ettikçe, bu renkli hale de onunla birlikte hareket ediyormuş gibi bir izlenim vermektedir.
“Pilot’s Glory” Nasıl Oluşuyor?
Pilot Yayı olarak da bilinen bu halelerin, gökkuşağına benzer bir şekilde ortaya çıkmasına rağmen, temel bir farklılık vardır. Aslında bu olay, gölge ile doğrudan bir bağlantıya sahip değildir. Gölgenin ve halelerin aynı noktada oluşmasının nedeni, o bölgenin antisolar nokta olarak adlandırılmasıdır; yani, bir gözlemcinin bakış açısında Güneş’in tam karşısındaki noktadır. Başka bir deyişle, izleyicinin perspektifinde Güneş, gölgenin ve halenin hemen arkasındadır. Gökkuşağı rengindeki görüntü, güneş ışığının su damlacıkları tarafından dağıtılmasıyla ortaya çıkar. Ancak bilim insanları, bu halelerin nasıl oluştuğuna dair kesin bir sonuca ulaşamamışlardır ve mevcut teoriler oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir.
Havacılıkla Sınırlı Olmayan Bir Olgu
Bu büyülü haleler, yalnızca havacılıkla sınırlı bir fenomen değildir. Dağcılar da, güneş tam arkalarındayken bir dağdan aşağıya bakarken kendi gölgelerinde benzer haleleri gözlemleyebilmektedirler. Bu olayın tanımlandığı en eski örneklerden biri, 1735 yılında Peru And Dağları’na tırmanan bir grup Fransız kaşif tarafından kaydedilmiştir:
- “Dünya kadar eski bir olay, ancak şimdiye kadar kimsenin gözlemlemediği bir durum… Bizim için en dikkat çekici olan, her biri birincil gökkuşağı ile aynı renklere sahip olan, en dışta kırmızı olan, çok parlak renkli üç veya dört küçük eş merkezli daireden oluşan başın etrafındaki bir hale görünümüdür.”
İlginç bir şekilde, kaşifler bu halelerin başka bir tuhaf özelliğine de dikkat çekmişlerdir: “En şaşırtıcı şey, orada bulunan altı ya da yedi kişiden her birinin olayı yalnızca kendi kafasının gölgesi etrafında görmesi ve diğer insanların kafalarının etrafında hiçbir şey görmemesiydi.”
