Teknolojinin Hayatımızdaki Yerini Anlamak
Günümüzde teknoloji, hayatımızın her alanında köklü bir biçimde yer almış durumda. İletişimden eğitime, iş dünyasından sağlık hizmetlerine, alışverişten eğlenceye kadar birçok faaliyeti akıllı cihazlar üzerinden gerçekleştirmekteyiz. Her yaş grubundan insan, özellikle gençler, akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlar ve diğer dijital cihazlar olmadan hayatlarını sürdürmekte zorluk yaşıyor.
İnternet Kullanım Oranı
İnternet kullanım oranı
- 2000’lerin başında internet kullanımı yalnızca %7 iken, 2024 yılı itibarıyla dünya genelinde bu oran %67,1 seviyesine ulaştı. Bu, yaklaşık 5.45 milyar insanın internet kullandığını gösteriyor.
- Özellikle Kuzey Avrupa, %97,6 internet penetrasyon oranıyla en yüksek seviyeye sahipken, bazı bölgelerde, özellikle Afrika ve Asya’nın bazı kısımlarında internet erişimi sınırlı kalıyor.
Cep Telefonu Kullanım Oranı
Cep telefonu kullanım oranı
- 2000 yılında dünya genelinde yaklaşık 740 milyon cep telefonu abonesi varken, bu sayı 2024 yılı itibarıyla yaklaşık 8.6 milyara ulaştı. Bu durum, dünya nüfusunun çok üzerinde ve çoğu kişinin birden fazla mobil cihaza sahip olduğunu yansıtıyor.
- Gelişmiş ülkelerde cep telefonu abonelikleri %100’ün üzerinde bir penetrasyon oranına sahipken, gelişmekte olan ülkelerde bu oran %75 ila %79 civarında kalıyor.
Teknoloji Bağımlılığı ve Sağlık Sorunları
Uyuşturucu Olmayan En Tehlikeli Bağımlılık
Teknoloji bağımlılığı, hızla yaygınlaşmakta ve aşırı kullanımının beraberinde çeşitli sağlık sorunlarını getirmektedir. Oksijen Gazetesi’nden Ayşe Mine Bozkurt’a konuşan uzmanlara göre, akıllı telefon bağımlılığı, uyuşturucu olmayan en tehlikeli bağımlılık türüdür.
Kahraman Güler: Teknoloji Hangi Hastalıkları Artırdı?
Mudanya Üniversitesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Kahraman Güler, “Akıllı cihazlarla uzun süre vakit geçirilmesi, akıllı telefon bağımlılığını beraberinde getiriyor. Bu durum, kişisel ilişkilerde zayıflıklara, uyku bozukluklarına ve yaşam kalitesinde düşüşe neden oluyor.” diyerek dijital bağımlılığın etkilerini vurguladı.
Okan Öztürk: Hareketsizliğin Zararları
Ortopedi Uzmanı Prof. Dr. Okan Özkunt, uzun süre bilgisayar başında oturmanın omurga sağlığını tehdit ettiğini, bel ağrıları ve duruş bozuklukları gibi sorunlara yol açtığını belirtti. Ayrıca, bilgisayar pozisyonunun doğru ayarlanması ve ara vermeden hareket edilmesi gerektiğini vurguladı.
Murat Yolar: Göz Sağlığı Üzerindeki Etkiler
Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Murat Yolar, ekranlı cihazların kullanımıyla göz sorunlarının arttığını belirtti. Uzun süreli yakın mesafeden ekran izlemek, göz içi merceğin şekil değiştirmesine ve geçici miyopiye neden olabilir. Çocuklar için en büyük tehlike ise ekran kullanımına bağlı miyopi artışıdır.
Onur Taşçı: Obezite ve Teknoloji
İç Hastalıkları Bölümü Uzm. Dr. Onur Taşcı, teknolojik gelişmelerin obezite artışıyla paralel bir seyir izlediğini belirtti. Özellikle çocukluk çağında ekran başında fazla vakit geçirmenin obeziteye yol açtığını ifade etti.
Özden Kayhan: Hareketsizlik ve Kardiyovasküler Sağlık
Kardiyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Özge Özden Kayhan, hareketsiz yaşam tarzının kalp hastalıkları riskini artırdığını belirtti. Uzun süre oturarak çalışmanın olumsuz etkilerinden kaçınmak için düzenli fiziksel aktivite önerdi.
Unutkanlık ve Psikolojik Sorunlar
Teknoloji ile birlikte hafızamızı kullanma becerimiz de azalmış durumda. Numaraları ve bilgileri akılda tutmak yerine artık Google’a danışıyoruz. Bu durum, özellikle gençlerde unutkanlık ve hafıza zayıflığının artmasına neden olmaktadır.
Yeni Fobiler ve Psikolojik Sorunlar
Teknoloji bağımlılığı, bireylerin sosyal yaşamdan ve gerçek ilişkilerden uzaklaşmasına neden olabiliyor. Bu durum, anksiyete, korku ve ani duygu durum değişiklikleri gibi psikolojik sorunları tetikleyebiliyor. Sosyal medya ve teknoloji ile hayatımıza giren bazı hastalık ve fobiler şunlardır:
- F.O.M.O.: Sosyal medya üzerindeki gelişmeleri kaçırma korkusu.
- Nomofobi: Mobil cihazlardan yoksun kalma korkusu.
- Netlessfobi: İnternetsiz kalma korkusu.
- Hayali Titreşim Sendromu: Telefonun çalmadığı halde böyle bir hisse kapılma durumu.
- Cheesepodding: Sürekli müzik indirme ve arşivleme hastalığı.
- Photolurking: Başkalarının fotoğraflarını uzun süre izleme davranışı.
- Facebook Depresyonu: Kendi hayatını başkalarının hayatlarıyla kıyaslama sonucu yaşanan mutsuzluk.
- YouTube Narsizmi: Kendini tanıtmak amacıyla YouTube’u kullanma durumu.
- Ego Sörfü: Kendi isimlerini internette aratıp paylaşımları takip etme ihtiyacı.
- Selfitis: Kendi fotoğraflarını sürekli çekme ve paylaşma durumu.
- WhatsAppitis: Tekrarlayan baş parmak hareketlerinin uzun vadede el ve kollarda hasara neden olması.
- Hikikomori Fenomeni: Evlerine kapanarak sosyal ilişkileri kesme durumu.
- Stalking: Başkalarının bilgilerini rahatsız edici düzeyde araştırma durumu.
Nasıl Korunabiliriz?
- Odağımızı Değiştirmek: Eksikliklerimiz yerine sahip olduklarımıza odaklanmak, gerçekçi olmayan hayat tarzlarına karşı koymamıza yardımcı olabilir.
- Dijital Detoks Yapmak: Dijital cihaz kullanım süremizi azaltmak, sosyal medya uygulamalarını kullanmaya ara vermek, kendi hayatımıza odaklanmamıza yardımcı olabilir.
- Günlük Tutmak: Anılarımızı kaydetmek için günlük tutmak, sosyal medyadan uzaklaşmamıza ve hayatta güzel olanları takdir etmemize yardımcı olabilir.
- Gerçek Bağlantılar Kurmak: Sevdiklerimizle yüz yüze görüşmek, sosyal medyada bağlantı kurmaktan daha anlamlı olabilir.
- Minettarlığa Odaklanmak: Minnettar olduğumuz şeyleri yazmak veya başkalarına takdir ettiğimiz şeyleri söylemek, moralimizi yükseltebilir.
