Tüylerin Diken Diken Olması: Kontrol Altında mı?
Havanın soğumasına ya da etkileyici bir gitar solosuna tepki olarak, tüylerimizin diken diken olması çoğu zaman kontrolümüz dışında gerçekleşir. Bu, birçok kişi için geçerli olsa da, bazı bireyler bu durumu yönetme konusunda sıra dışı bir yetenek sergileyebilir. İlk araştırmalar, belirli kişilik özelliklerinin, özellikle de yüksek düzeyde açıklık sergileyen kişilerin, tüylerinin diken diken olmasını diğerlerine kıyasla daha iyi kontrol edebileceğini göstermektedir.
Tüylerin Diken Diken Olmasının Sebepleri
Tüylerin diken diken olması, atalarımızdan beri evrimsel bir tepki olarak gelişmiştir. Beynimiz, tehlikeli bir durumla karşılaştığında, kaçma veya kavga tepkisini devreye sokar. Bu tepki sırasında, kıl foliküllerinin çevresindeki küçük kaslar kasılarak tüylerin dikleşmesine sebep olur. Bu, hayvanların daha büyük ve korkutucu görünmelerine yardımcı olur. Ancak biz insanlar, büyük ölçüde tüysüz olduğumuz için, bu durum genellikle sadece birkaç tüyün diken diken olmasına yol açar. Bu tepkideki kasılma, vücudun istemsiz eylemlerini düzenleyen sempatik sinir sisteminden gelen sinyallerle kontrol edilir. Dolayısıyla, mevcut bilgilerimize göre, bu tepkileri bilinçli bir şekilde kontrol etmenin fizyolojik olarak mümkün olmadığını düşünebiliriz. Ancak bazı bireylerin bu durumu yönetme yeteneği, durumu daha ilginç kılmaktadır.
Kontrol Edilebilir Piloereksiyon
Northeastern Üniversitesi araştırmacıları, 2018 yılında PeerJ dergisinde yayınladıkları bir çalışmada, tüylerin diken diken olmasına neden olan küçük kasların kasılmasını kontrol edebilen 32 kişiyi incelemiştir. Katılımcıların çoğu, tüylerini diken diken etmenin oldukça kolay olduğunu ifade etmekte ve bu yeteneğin çoğu insan için mevcut olmamasına şaşırdıklarını belirtmektedirler. Örneğin, bir katılımcı, “Tüylerimin diken diken olduğunu düşündüğümde, onları hissetmeye başlıyorum ve titremeye başlıyorum” demiştir. Bir diğeri ise, “Sadece tüylerimin diken diken olmasını düşünerek ve enseme odaklanarak bunu sağlıyorum” şeklinde ifade etmiştir.
Açıklık ve Tüylerin Kontrolü
Bu çalışmanın bir parçası olarak, katılımcılara kişilik özellikleri hakkında bir anket uygulanmış ve tüylerinin diken diken olmasıyla ilgili sorular sorulmuştur. Araştırma ekibi, tüylerini diken diken edebilen kişilerin, genel olarak daha yüksek düzeyde açıklık sergilediklerini bulmuştur. Bu, kişinin yeni fikirlere, deneyimlere ve değişikliklere daha duyarlı olma eğilimini ifade eden bir kişilik özelliğidir. Yüksek düzeyde açıklığa sahip bireyler, genellikle daha yaratıcı ve meraklıdır; ayrıca sanata ve estetiğe daha fazla değer verirler.
Ne yazık ki, araştırmacılar bu yeteneğin neden yüksek düzeyde açıklıkla ilişkilendirildiğini açıklayacak kesin bir neden bulamamışlardır. Ayrıca, çalışmanın örneklem boyutu oldukça küçük olduğundan, elde edilen sonuçların şans eseri olup olmadığını anlamak zor. Araştırmanın yazarları, bu gizemi çözmek amacıyla daha geniş bir katılımcı grubunu içeren yeni çalışmalar yapmayı planladıklarını belirtmişlerdir.
