Uzun Süreli Açlığın Biyolojik Etkileri
Uzun süre yemek yememenin vücudumuz üzerindeki etkileri, yıllardır araştırmacıların ilgi alanında yer alıyor. Ancak, kalori kısıtlamasının uzun süreli sonuçları hakkında derinlemesine bir inceleme yapılmamıştı. Son zamanlarda, araştırmacılar, uzun süreli açlık durumunun vücuttaki çeşitli organlarda yarattığı sistemik değişiklikleri analiz ederek sağlık üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri ortaya çıkardılar.
Bu araştırmanın yazarları, yedi günlük oruca katılmak üzere 12 sağlıklı gönüllüyü gözlem altına aldılar. Katılımcılara bu süre zarfında yalnızca su içmelerine izin verildi ve hiçbir yiyecek tüketmelerine müsaade edilmedi. Araştırmacılar, bu süreç boyunca katılımcıların sağlık durumlarını yakından takip ederek, kan proteinlerinde günlük olarak yaklaşık 3.000 farklı değişikliği ölçtüler.
Çalışmanın bulgularını özetleyen araştırmacılar, gönüllülerin vücutlarının açlığın ilk birkaç günü içinde enerji kaynaklarını değiştirdiklerini ve glikoz yerine depolanmış yağları yakmaya başladıklarını bildirdiler. Sonuç olarak, katılımcılar hafta boyunca ortalama 5,7 kilo kaybettiler ve tekrar yemek yemeye başladıktan sonra bile bu kilo kaybını korudular. Ancak, araştırmacılar ilk birkaç günde kan protein seviyelerinde büyük bir değişiklik gözlemlemediler. Üçüncü günden sonra ise sağlık üzerinde önemli etkileri olan yüzlerce bileşenin çarpıcı şekilde dalgalanmaya başladığını fark ettiler.
Çalışmanın yazarları, bulgularını, bu çeşitli proteinleri farklı hastalıklara bağlayan genetik çalışmalarla çapraz referanslar vererek, açlık sırasında değişen 212 kan plazması bileşiğinin sağlık sonuçlarını tahmin edebildiler. Örneğin, üç günden fazla bir süre boyunca yiyeceklerden uzak durmanın SWAP70 proteininin plazma seviyelerinde bir azalmaya yol açtığını belirlediler. Bu işaretleyicinin seviyelerinin düşük olması, romatoid artrit (RA) riskinin azalmasıyla bağlantılı olduğundan, araştırmacılar bu bulgunun “uzun süreli açlık sırasında RA’lı hastaların ağrılarının hafifletilmesi için en azından kısmi bir açıklama sağlayabileceğini” öne sürdüler.
Aynı zamanda, araştırmacılar açlıkla ilişkili birçok olumsuz sağlık sonucunu da tespit ettiler. Örneğin, pıhtılaşma faktörü XI’de bir artış gözlemlediler, bu da potansiyel olarak tromboz olaylarının riskinin artabileceğini gösteriyor. Araştırma yazarı Claudia Langenberg, “ilk kez, uzun süreli açlıkta vücutta moleküler düzeyde neler olduğunu görebiliyoruz” dedi ve devam etti: “Sonuçlarımız, uzun süre yemek yememenin kilo vermenin ötesinde sağlık açısından faydalarına dair kanıtlar sağlıyor, ancak bunlar yalnızca üç günlük toplam kalori kısıtlamasından sonra – daha önce düşündüğümüzden daha geç – görünür hale geldi.”
Bu araştırmanın sonuçlarını özetleyen ortak yazar Maik Pietzner, “Uzun süre aç kalmak bazı rahatsızlıkların tedavisinde faydalı olabilir, ancak çoğu zaman sağlık sorunları olan hastalar için bir seçenek olmayacaktır” diyor.
