Vietnam’da Bulunan Sıra Dışı Geyik Boynuzu
Vietnam, Mekong Nehri kıyısında yapılan bir keşifle müzik tarihine ışık tutuyor. Bilim insanları, 2.000 yıllık bir telli çalgı olabileceği düşünülen bir geyik boynuzu parçası buldular. Bu enstrüman, tek telli bir arp gibi görünmesiyle dikkat çekiyor ve Vietnam’da hâlâ çalınan karmaşık müzik aletlerinin atası olma potansiyelini taşıyor.
Keşfedilen geyik boynuzu, 35 santimetre uzunluğunda ve bir ucunda, muhtemelen bir gitarın baş kısmındaki akort çivisi gibi işlev gören bir delik barındırıyor. Bu delik, enstrümanın ipinin nasıl akort edileceğine dair ipuçları sunuyor. İp zamanla yok olmuş olsa da, nesne aynı zamanda ipi desteklemek için kullanılan bir köprü ile donatılmış. Bu da enstrümanın geçmişte nasıl kullanıldığına dair önemli bilgiler veriyor.
Avustralya Ulusal Üniversitesi ve Vietnam’daki Long An Müzesi’nden arkeologlar, bu etkileyici nesneyi yeni bir makalede tanımlayarak, bunun neredeyse kesin olarak müzik yapmak için kullanılan bir telli enstrüman olduğu sonucuna vardılar. Geyik boynuzunun, muhtemelen Güneydoğu Asya anakarasında bulunan iki türden biri olan Sambar geyiği veya Hint domuz geyiği türlerinden elde edildiği düşünülüyor.
Ekip, bu tarihi eserin 2000 yıl öncesine ait olduğunu ve Mekong Nehri boyunca Vietnam’ın kültürel zenginliğinden geldiğini vurguladı. Eski kültürlerin zengin ve güzel bir müzik geleneğine sahip olduğunu gösteren birçok kanıt mevcut olsa da, çoğu zaman yetersiz bulgular nedeniyle (şarkıların kaya tortularında saklandığını bulmak oldukça nadirdir) arkeolojik kayıtlarda yer bulmakta zorlanılıyor.
Örneğin, antik Yunanistan, tarih boyunca en çok çalışılan alanlardan biridir ve burada müzik aletlerinin çalındığını gösteren birçok sanat eseri bulunmaktadır. Bu durum, müziğin antik kültürlerde önemli bir yere sahip olduğunu gözler önüne seriyor. Ancak, müziğin o dönemde nasıl bir formda olduğunu keşfetmek ise “çıldırtıcı bir muamma” olarak tanımlanıyor.
Araştırmacılar, eski Vietnam’ın müzik kültürlerini daha iyi anlayabilmek için bölgede bulunan 600’den fazla kemik eserden oluşan bir kataloğu inceledi. Analizleri, bu geyik boynuzunun tasarımının çağdaş Vietnam müzik enstrümanlarıyla benzerlikler taşıdığını ve K’ný gibi enstrümanların evrimini gösterdiğini belirtiyor. Bu yeni çalışma, bu hafta Antiquity dergisinde yayınlandı.
