1977 yılında gökbilimciler, Yay takımyıldızı yönünden gelen güçlü ve tuhaf bir radyo sinyali tespit ettiler. Bu sinyalin frekansı, nötr hidrojenle aynıydı ve astronomlar, iletişim kurmaya çalışan herhangi bir uzaylının muhtemelen bu frekansı kullanacağını düşündüler. Bu ilginç sinyale, “Wow!” adı verildi ve zamanla SETI (Dünya Dışı Zeka Araştırması) dünyasında efsanevi bir hale geldi.
Wow! Sinyalinin Temelleri
1970’lerin başlarından itibaren, Ohio Eyalet Üniversitesi’ne ait Big Ear (Büyük Kulak) radyo teleskobu, üniversitenin 1973’ten 1995’e kadar süren SETI programında kritik bir rol oynamaktaydı. Bu program, tarihin en uzun soluklu SETI çabası olarak biliniyor. 1977 yılında, Big Ear, kendi başına bir hayat süren tuhaf bir sinyal tespit etti: Wow! sinyali. Bu sinyal, nötr hidrojen frekansına yakın, güçlü bir dar bant radyo sinyaliydi. Şu an için Big Ear teleskobu mevcut olmasa da, sinyalin ne olduğunu anlama çabaları sürmektedir.
Sinyalin Ortaya Çıkışı
Sinyal, Big Ear’ın gözlemleyebildiği 72 saniyelik süre boyunca devam etti. Birkaç gün sonra, astronom Jerry R. Ehman verileri incelerken, bilgisayar çıktısında bu tuhaf sinyali fark etti ve çıktının yanına “Wow!” (Vay canına) yazdı. Bu ifade, o zamandan bu yana sinyalin ismi haline geldi. Sinyalin başka bir adı da 6EQUJ5‘dir. Bu, sinyalde gizli bir mesaj olarak yorumlanmıştı, ancak aslında sinyalin yoğunluğunun zaman içinde nasıl değiştiğini temsil ediyordu.
Sinyalin Doğası ve Tartışmalar
Wow! sinyali büyük bir heyecan yarattı. Bazı astronomlar bunun dünya dışı bir kaynaktan geldiğini öne sürerken, diğerleri bunun insan kaynaklı bir tür parazit olabileceğini düşündü. Bazıları ise açıklanamayan doğal bir olaya işaret ettiğini savundu.
Doğal Açıklamalar Üzerine Yeni Araştırmalar
Son araştırmalar, Wow! sinyalinin tamamen doğal bir açıklaması olabileceğini göstermektedir. “Arecibo Wow! I: Wow! sinyali için astrofiziksel bir açıklama” başlıklı bu araştırmanın baş yazarı, Porto Riko Üniversitesi Gezegensel Yaşanabilirlik Laboratuvarı’ndan Abel Méndez‘dir. Araştırma, artık kullanılmayan Arecibo Radyo Teleskobu’ndan 2017-2020 yılları arasında elde edilen verilerin arşiv çalışmasına dayanmaktadır. Yazarlar, Arecibo’dan gelen gözlemlerin, Big Ear’dan gelenlere benzerlik gösterdiğini ancak daha hassas, daha iyi zamansal çözünürlük ve polarizasyon ölçümleri içerdiğini belirtiyorlar.
Yeni Gözlemler ve Benzerlikler
2020’nin Şubat ve Mayıs ayları arasında yapılan gözlemler, orijinal Wow! sinyalinden daha az yoğun olmasına rağmen, hidrojen çizgisinin yakınında benzer dar bant sinyalleri ortaya çıkardı. Arecibo, Wow! sinyaline benzer ama bazı farklılıkları olan sinyaller tespit etti. Bu sinyaller, çok daha az yoğun ve farklı yerlerden gelmektedir. Araştırmacılar, bu sinyallerin astrofiziksel bir fenomenle açıklanabileceğini ve orijinal Wow! sinyalinin de öyle olduğunu savunuyorlar.
Hipotezler ve Sonuçlar
Araştırmacılar, Wow! sinyalinin magnetar patlaması veya yumuşak gama tekrarlayıcı (SGR) gibi güçlü geçici radyasyon kaynakları nedeniyle hidrojen çizgisinin uyarılmış emisyonundan kaynaklanan ani parlaklıktan oluştuğunu öne sürüyorlar. Bu olaylar nadirdir ve belirli koşullara ve hizalamalara bağlıdır. Hidrojen bulutlarının, saniyeler veya dakikalar boyunca önemli ölçüde parlamasına neden olabilirler.
Sonuç ve Gelecek Perspektifi
Araştırmacılar, Big Ear’ın 1977’de gördüğü şeyin, teleskobun görüş alanındaki birkaç H1 (nötr hidrojen) bulutundan birinin geçici olarak parlaması olduğunu ifade ediyorlar. 1977 sinyali, birçok açıdan Arecibo’nun gördüklerine benziyor. Yazarlar, “Arecibo’da gözlemlenen sinyaller ile Wow! sinyali arasındaki tek fark parlaklıklarıdır. Bu spektrumlar arasındaki benzerlik, gizemli sinyalin kaynağı için bir mekanizma öneriyor” diyorlar. Elde edilen veriler, kaynağın hidrojen sinyalini üreten bulutlardan çok daha uzakta olduğunu göstermektedir.
Makalenin sonucunda, “Verilerimizde gösterildiği gibi bulutların tespit edilebilirliği göz önüne alındığında, bu içgörü sinyalin kaynağının kesin konumunu sağlayabilir ve sonraki olaylar için sürekli izlemeye izin verebilir” ifadesine yer verilmektedir. Wow! sinyali başlangıçta birçok kişi tarafından bir teknosinyal olarak yorumlanmıştı. Bu araştırma, sinyalin nereden geldiğini açıklayarak, yeni bir yanlış pozitiflik kaynağının ana hatlarını çiziyor: “Hipotezimiz, Wow! sinyalinin gözlemlenen tüm özelliklerini açıklıyor ve teknosinyal aramalarında yeni bir yanlış pozitif kaynak öneriyor; ayrıca Wow! sinyalinin hidrojen hattında kaydedilen ilk astronomik maser parlaması olabileceğini öne sürüyor.”
