12 Yaşındaki Öğrenci, Arşimet’in Ölüm Işını Projesini Gerçekleştirdi
Ontario, Kanada’dan 12 yaşındaki bir sekizinci sınıf öğrencisi, Antik Yunan bilgesi Arşimet tarafından tasarlanan “ölüm ışını”nın gerçekten işe yarayabileceğini göstererek uzun süredir devam eden tarihi bir tartışmanın çözümüne katkıda bulundu. Bu efsanevi silahın, düşman gemilerini yakmak için Güneş ışınlarını kullandığı iddia ediliyor ve tarih boyunca Roma Donanması’na karşı kullanıldığına dair birçok anlatı mevcut.
Ancak, araştırmacılar bu antik mekanizmanın gerçekten var olup olmadığını hala net bir şekilde belirleyemediler. Brenden Sener, bu sorunun çözümüne yardımcı olmak amacıyla, Arşimet’in tasarladığı mekanizmanın küçültülmüş bir modelini geliştirdi ve sonuç olarak bu konseptin işlevsel olduğunu ve savaşta makul bir biçimde kullanılabileceğini kanıtladı.
Ölüm ışınının, M.Ö. 213-212 yılları arasında gerçekleşen Siraküza Kuşatması sırasında işgalci Romalılara karşı kullanıldığı söyleniyor. Anlatılara göre, düşman savaş gemileri Sicilya adasındaki Helenistik kentte ilerlerken, yerel savunucular düşmanı uzak tutmak için Arşimet’in icatlarını devreye soktular. Yunan tarihçi Lucian‘ın kaynaklarına dayanarak, Arşimet’in, Güneş ışınlarını düşman gemilerine odaklamak ve onların alev almasına neden olmak amacıyla Siraküza körfezi boyunca içbükey aynalar yerleştirdiği söyleniyor.
Aralarında ünlü Fransız filozof René Descartes’ın da bulunduğu bazı akademisyenler, bu fikri sadece bir efsane olarak değerlendirirken, diğerleri bu antik silahı yeniden yaratma çabalarına girişti. Örneğin, 2005 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) bir ekip, Arşimet’in tasarımının bir gemiyi sadece 11 dakikada ateşe verebileceğini ortaya koydu. Ancak, yakacak bir gemiye sahip olmayan genç Sener, bir dizi içbükey ayna ve LED masa lambaları kullanarak antik ölüm ışınının masaüstü versiyonunu yaratmayı tercih etti.
Çalışmasında, 50 watt’lık bir ısı kaynağını bir karton parçası üzerine odaklamak için reflektörler kullanıldığında, hedefin sıcaklığının toplam üç aynaya kadar her bir ilave ayna ile yaklaşık 2°C yükseldiğini gözlemledi. Dördüncü bir aynanın eklenmesi ise sıcaklığın 8°C kadar artmasına neden oldu. Deneyi 100 watt’lık bir lamba kullanarak tekrarladığında, “3 aynaya kadar her bir aynadaki sıcaklık değişimi 4°C, 4. aynada ise 10°C” olduğunu buldu.
Genç çalışma yazarı, “Deneysel bulgularıma dayanarak, MIT grubuyla aynı fikirdeyim ve yeterince güçlü bir ısı kaynağı ile daha büyük, hepsi mükemmel bir açıyla odaklanmış birden fazla aynayla düşman gemilerini yakmanın mümkün olabileceğine inanıyorum” diye yazıyor ve devam ediyor: “Ölüm Işını’nın antik Siraküza’daki kullanımına dair tarihsel açıklamalar makuldür; ancak Antik Filozofların kitaplarında kaydedilenlerin dışında Arşimet Ölüm Işını’na dair hiçbir arkeolojik kanıt bulunmamaktadır.”
Sener, bu başarılı çabaları sayesinde Matthews Hall Yıllık Bilim Fuarı Altın Madalyası, Fiziksel Bilimler Thames Vadisi Bilim ve Mühendislik Fuarı Altın Madalyası ve Çocukların Bilim ve Teknolojiye İlgilerine İlham Verme dalında Londra Halk Kütüphanesi Ödülü gibi önemli ödüllere layık görüldü.
