Uzaydaki Tehlike: İki Uydu Arasında Endişe Verici Yakın Geçiş
NASA’nın TIMED uzay aracı ile artık kullanılmayan Rus Cosmos 2221 uydusu, Dünya üzerinde çarpışma riski taşıyan bir yakın geçiş gerçekleştirdi. Alçak Dünya yörüngesindeki nesneleri izleme ve analiz etme konusundaki uzmanlığıyla bilinen Kaliforniya merkezli LeoLabs şirketinin bildirdiğine göre, bu tehlikeli yakın geçiş, Türkiye saatiyle Çarşamba günü 10:30 civarında, iki uydu Dünya’nın yaklaşık 608 kilometre üzerinde hızla hareket ederken meydana geldi. İlgili uydular, NASA tarafından Güneş ve Dünya’nın üst atmosferini incelemek amacıyla 2001 yılında fırlatılan Termosfer İyonosfer Mezosfer Enerji ve Dinamik Misyonu (TIMED) ve 1992’de fırlatılan, artık aktif olmayan bir savunma uydusu olan Rus Cosmos 2221’dir.
LeoLabs, bu iki uydunun aralarında yalnızca 20 metre kalacak kadar birbirine yaklaştığını bildirdi. Nesnelerin saatte 28.165 kilometreyi aşan hızlarda hareket ettiği göz önüne alındığında, bu mesafe gerçekten de son derece endişe vericiydi. Her iki uzay aracının da manevra yeteneği bulunmadığı için, yerdeki gözlemcilerin bu duruma müdahale etme şansı olmadan sadece çaresizce izlemeleri gerekiyordu.
Darren McKnight, LeoLabs’ın kıdemli teknik üyesi, yaptığı açıklamada, “Gerçekten, iki uydu muhtemelen birbirinin 20 metre yakınından geçti” ifadesini kullandı ve devam etti: “Dünya genelindeki 10 aşamalı radar sistemimizi kullanarak alçak Dünya yörüngesindeki (LEO) 20.000’den fazla nesneyi izliyoruz. Bu nesnelerin yörüngelerini günde birkaç kez tanımlayıp güncelleyebiliyoruz.”
NASA, bu uyduların çarpışması durumunda bunun “önemli miktarda uzay enkazı oluşumuna” yol açabileceğini kabul etti. Böyle bir çarpışma, LEO’nun, özellikle uydu takımyıldızları ve mürettebatlı uzay görevleri tarafından sıkça kullanılan alt yörüngelerinde daha fazla çarpışma riski anlamına geliyor. LeoLabs, bu tür bir çarpışmanın potansiyel etkilerini analiz ederek, yaklaşık 2.000 ila 7.000 izlenebilir parça oluşturabileceğini öne sürdü. Bu tahmin, uzay aracının toplam kütlesi, yapısı, bağıl hızı ve çarpma açısı gibi faktörleri dikkate alıyor.
Şirket, 15 Şubat itibarıyla LEO’da yaklaşık 12.000 parça bulunduğunu ve bu olayın potansiyel olarak bu sayıyı %50 artırabileceğini belirtiyor. Neyse ki, LeoLabs’a göre bu tür aşırı yaklaşmalar oldukça nadir görülüyor; son iki yıl içinde “iki sağlam, manevra kabiliyeti olmayan nesne” arasında 20 metre mesafeden daha az bir ıskalama mesafesi yaşanan yalnızca altı olay kaydedildi. Ancak, bu son olay, uzay enkazına dair artan endişeleri ve mevcut ile gelecekteki uzay görevlerinin güvenliğini sağlamak için daha gelişmiş izleme ve hafifletme stratejilerine olan ihtiyacı bir kez daha gözler önüne seriyor.
