En Uzun Kelimeler Üzerine Bir İnceleme
Hemen herkes anadilindeki en uzun kelimenin ne olduğunu bir zamanlar düşünmüş veya tartışmıştır. İngilizce için en uzun kelime olarak öne çıkanlardan biri, “devlet desteğinin geri çekilmesine veya yerleşik bir kilisenin tanınmasına karşı muhalefet” anlamına gelen eski bir terim olan antidisestablishmentarianism kelimesidir. 28 harf ve 12 heceden oluşan bu kelime oldukça uzun olsa da, kesinlikle en uzun olanı değildir. Sözlüklerin derin köşelerinde çok daha uzun kelimelere rastlamak mümkündür.
Bazı araştırmalara göre, İngilizcedeki en uzun kelime 189.819 harften oluşan bir kelimedir. Bu kelime metionil… ile başlayıp …izolösin ile biter. Ünlü YouTuber MrBeast, 2017 yılında bu kelimenin tamamını söylediği bir video yayınlayarak 2 saatin biraz altında bir sürede tamamladığını duyurdu. Diğer bazı denemelerin ise 3 saat kadar sürdüğü bildirilmektedir. Bu kelime, 34.000’den fazla amino asitten oluşan bilinen en büyük protein olan Titin’in tam kimyasal adını ifade etmektedir. Gerçekten de, bu kelime proteini oluşturan amino asitlerin tümünü sıraladığı için inanılmaz derecede uzun bir yapıya sahiptir. Ancak bu durumu “kelime” olarak adlandırmak tartışmalı bir meseledir. Çoğu dilbilimci, bu tür isimlerin “sözlü formüller” olduğunu ve gerçek kelimeler olmadığını belirtmektedir; dolayısıyla bu kelimeleri standart bir sözlükte bulmak mümkün değildir.
Şu anda Oxford sözlüklerinde listelenen en uzun kelime olduğu iddia edilen Pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis ise daha az tartışmalı bir diğer örnektir. Bu kelime, volkanik patlamalardan kaynaklanan küçük silika parçacıklarının solunmasından kaynaklanan bir akciğer hastalığını ifade eden 45 harfli bir terimdir. Ancak bu kelimenin de günlük hayatta kullanılmayan teknik bir terim olması nedeniyle tartışma konusu olabileceği söylenebilir. Ayrıca, bu kelimenin uydurma olduğunu düşünenler de vardır; bazıları, bu kelimeyi oluşturan kişilerin rekor kırma hedefiyle kasıtlı olarak son derece uzun kelimeler türettiklerini iddia etmektedir. Gerçekten de bu kelime, bir doktor ya da bilim insanı tarafından değil, 1930’larda Ulusal Bulmacacılar Birliği’nin eski başkanı Everett M. Smith tarafından İngilizce diline yerleştirilmiştir.
İngilizceyi Bir Kenara Bırakalım…
Elbette, gerçekten uzun kelimeler yalnızca İngilizce dilinde bulunmamaktadır; hemen her dilin kendine özgü inanılmaz uzun kelimeleri vardır. Örneğin, Almanca, çok sayıda kelimenin Lego gibi birleştirilerek oluşturulduğu bileşik kelimeleriyle ünlüdür. Almanya’nın 63 harfle en uzun kelimesi, 1999 yılında BSE krizi sırasında Almanya’nın Mecklenburg-Vorpommern eyaletinde sığır eti etiketlemesini düzenlemek için geliştirilen bir yasayı tanımlayan Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz kelimesidir. Ancak, 2013 yılı itibarıyla BSE sorunu büyük ölçüde kontrol altına alındığından bu yasa yürürlükten kaldırılmış ve böylece bu uzun kelime tarihe karışmıştır. Günümüzde Almanca sözlüklerde bulabileceğiniz en uzun kelime ise otomobil sigortasıyla ilgili olan Kraftfahrzeughaftpflichtversicherung kelimesidir.
Guinness Dünya Rekorları’na göre ise dünyadaki en uzun kelime, 195 Sanskrit karakterden oluşmakta ve Latin alfabesine çevrildiğinde 428 harfe ulaşmaktadır. Hindistan’ın Tamil Nadu bölgesini tanımlamak için kullanılan bu kelimenin tam yazılışı ise şöyledir:
निरन्तरान्धकारित-दिगन्तर-कन्दलदमन्द-सुधारस-बिन्दु-सान्द्रतर-घनाघन-वृन्द-सन्देहकर-स्यन्दमान-मकरन्द-बिन्दु-बन्धुरतर-माकन्द-तरु-कुल-तल्प-कल्प-मृदुल-सिकता-जाल-जटिल-मूल-तल-मरुवक-मिलदलघु-लघु-लय-कलित-रमणीय-पानीय-शालिका-बालिका-करार-विन्द-गलन्तिका-गलदेला-लवङ्ग-पाटल-घनसार-कस्तूरिकातिसौरभ-मेदुर-लघुतर-मधुर-शीतलतर-सलिलधारा-निराकरिष्णु-तदीय-विमल-विलोचन-मयूख-रेखापसारित-पिपासायास-पथिक-लोकान्
