Bilinmeyen Tehlike: Patlamamış Bombalar ve Amatol Riski

Bilinmeyen Tehlike: Patlamamış Bombalar

Bilim insanlarının tahminlerine göre, atıldığı yere saplanmış ama patlamamış olan, milyonlarca ton ağırlığında bomba mevcut. Geçmişte silah endüstrisinin bomba üretimindeki başarı oranının pek de yüksek olmadığını düşünmek mümkün. Her gün havalanan binlerce savaş uçağından yeryüzüne bırakılan, on binlerce tank ve top tarafından ateşlenen milyonlarca bombanın yalnızca küçük bir yüzdesi bile patlamamış olsa, şu anda yaşam alanlarımızın gizli köşelerinde gizlenmiş sayısız bomba bulunduğu anlamına geliyor. Özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında bombalarla yerle bir edilen Avrupa şehirlerinde, bugün kırsal alanlarda, nehir yataklarında, inşaat kazılarında ya da kanalizasyon kanallarında patlamamış bombalar bulmak hiç de sürpriz değil.

Görünmeyen Tehlike: Amatol

Ancak bu meselede daha büyük bir problem mevcut. Bu bombalarda bulunan Amatol, TNT ve amonyum nitrat karışımından oluşan ve uçak bombaları, mermiler, derinlik bombaları ve deniz mayınları gibi birçok maddenin üretiminde kullanılan oldukça patlayıcı bir bileşiktir. Saf trinitrotoluen (TNT) veya Pentaeritritol tetranitrat (PETN) gibi yaygın olarak kullanılan diğer patlayıcı maddeler, zamanla nispeten stabil kalırken, Amatol belirli koşullar altında tutulduğunda zamanla darbelere karşı daha hassas hale gelir. Bu durum, onun sarsıntılar sırasında patlama riskini artırmaktadır.

Bir dizi deneyde, Norveç’teki Oslo Üniversitesi ve Stavanger Üniversitesi’nden iki bilim insanı, savaş alanlarından toplanan beş Amatol patlayıcı örneği üzerinde ağırlık bıraktılar. Bu deneyler, bombaların darbeye karşı daha önce fark edilenden çok daha hassas olduğunu ve yaşlandıkça giderek daha uçucu hale geldiğini ortaya koydu. Mizaçtaki bu değişim, büyük olasılıkla Amatol’ün doğal ortamdaki diğer kimyasallarla reaksiyona girme şekli nedeniyle meydana geliyor.

Dolayısıyla, bir apartmanın temeline yakın gömülü bir dev bombanın, üzerindeki yoldan bir kamyon geçtiğinde patlamayacağına dair kimse garanti veremiyor. Bu durum, toplumsal güvenlik açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır ve bu bombaların tespit edilip etkisiz hale getirilmesi konusunda daha fazla çaba gösterilmesi gerekmektedir.