Yeni bir araştırma, SpaceX, Blue Origin ve Virgin Galactic gibi öncü uzay şirketlerinin geliştirdiği tekrar kullanılabilir roketlerin, insan sağlığına ve Dünya’nın iklimine zarar verme potansiyelini ortaya koyuyor. Physics of Fluids dergisinde yayınlanan “Roketlerden Kaynaklanan Atmosferik Kirlilik” başlıklı çalışma, SpaceX’in yeniden kullanılabilir Falcon 9 roketine benzer bir standart roketin egzoz gazlarını dijital ortamda modelleyerek analiz etti.
Bu çalışma, Elon Musk’ın liderlik ettiği SpaceX’in, Jeff Bezos’un kurucusu olduğu Blue Origin’in ve Richard Branson’ın sahibi olduğu Virgin Galactic’in ticari roket fırlatmalarındaki artışın, iklim üzerinde önemli bir kümülatif etkiye sahip olabileceğini vurguluyor. Araştırma, her bir fırlatma sırasında üretilen karbon gazları ve nitrojen oksit miktarlarının bu olumsuz etkiye neden olabileceğini belirtiyor.
Özellikle, yükselen bir roketin iki kilometreküplük atmosferik havaya saldığı nitrojen oksit konsantrasyonunun, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) standartlarına göre insan sağlığına zarar verebilir nitelikte olduğu ifade ediliyor. Çalışmanın yazarları Ioannis Kokkinakis ve Dimitris Drikakis, “Atmosfer üzerindeki etki, gelecekteki roket fırlatmalarının tasarımında dikkatli bir şekilde değerlendirilmeyi gerektiren çok önemli bir faktör olacak” şeklinde açıklama yapıyor.
Ayrıca, ticari roket yolculuklarının sayısında beklenen artışın, atmosferdeki kirliliğin araştırılmasını zorunlu kıldığını vurguluyorlar. Öte yandan, bir Blue Origin sözcüsü, Insider’a yaptığı açıklamada New Shepard roketinin yüksek verimli ve temiz sıvı oksijen ile hidrojenle çalıştığını, bu nedenle tek yan ürününün karbon emisyonu olmayan su buharı olduğunu belirterek araştırmaya itiraz etti.
Blue Origin, yeniden kullanılabilir New Shepard roketini Mart ayında fırlattıktan sonra, Mayıs ayında uzayın sınırına beşinci insan uçuşunu gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu görev, Bezos ve erkek kardeşinin de yer aldığı, uzaya fırlatılan insanlı ilk görev olarak geçtiğimiz yıl başarılı bir şekilde tamamlanmıştı.
Yeniden kullanılabilir roketler üreten SpaceX, 2021 yılında 31 fırlatma ile önemli bir rekora imza attı. CEO Elon Musk, Mart ayında attığı bir tweet’te, 2022’de hedeflerinin 60 roket fırlatmak olduğunu duyurmuştu. Virgin Galactic ise, gelecek yıl turistik uzay uçuşlarını artırmayı planlıyor ve yeniden kullanılabilir roketiyle ayda üç kez müşterileri uzaya göndermeyi hedefliyor.
