2015 yılında, okyanusun derinliklerinde meydana gelen bir su altı volkanik patlaması sonucunda Hunga Tonga Hunga Ha’apai adası ortaya çıktı. Bu olay, yeni bir adanın doğuşuna tanıklık etmemizi sağladı. Ancak bu adanın yaşam döngüsünün hızla sona ereceği, o dönem kimse tarafından öngörülememişti. Adanın ortaya çıkmasından sadece yedi yıl sonra, 2022 yılında, bu genç ada yok oldu. Fakat bu süre zarfında, bilim insanlarından oluşan bir ekip, yeni adayı inceleme fırsatını buldu.
Okyanusta kaybolan ve “hayalet ada” olarak adlandırılan bu yeni adada yapılan çalışmalar, CIRES doktorası öğrencisi Nick Dragone ve meslektaşları için oldukça ilginçti. Dragone, bu deneyimle ilgili olarak, “Bu tür volkanik patlamalar dünyanın farklı yerlerinde sıkça meydana geliyor, ancak genellikle yeni bir ada oluşturmuyorlar.” diyerek başladığı açıklamasında, “Bu nedenle, elimize inanılmaz derecede eşsiz bir fırsat geçti. Daha önce hiç kimse, bu tür bir ada sistemindeki mikroorganizmaları bu kadar erken bir aşamada kapsamlı bir şekilde incelememişti.” ifadelerini kullandı.
Yepyeni bir adayı inceleme fırsatı, Dragone ve arkadaşlarına, bitkiler ve hayvanlar ortaya çıkmadan önce bile bir ekosistemin gelişim sürecinin ilk aşamalarını araştırabilecekleri “benzersiz bir doğal laboratuvar” sunmuştu. Ekip, mikroskobik ada sakinlerini topladı ve daha sonra DNA dizilimi ile analiz edilen toprak örnekleri aldı. Dragone, bu süreçte beklemedik sonuçlarla karşılaştıklarını belirtti: “Beklediğimiz gibi bir bulguya ulaşamadık.” dedi ve devam etti: “Bir buzul geri çekildiğinde bulabileceğiniz organizmaları ya da daha tipik erken kolonileştirici türleri görmek beklenirken, bunun yerine sülfür ve atmosferik gazları metabolize eden benzersiz bir bakteri grubuyla karşılaştık.”
Adanın volkanik kökenleri, patlamalarla oluşan adalarda yaygın olan sülfür ve hidrojen sülfür gazını tüketmeyi seven mikropların varlığını açıklıyor. Bu nedenle, mikrobiyal ekosistemler genellikle hidrotermal bacalar, kaplıcalar ve diğer volkanik bölgelerde bulunan canlıları barındırıyor.
Hunga Tonga Hunga Ha’apai Adası’nın Yok Oluş Süreci
Hunga Tonga Hunga Ha’apai üzerine yapılan araştırmalar, bilim insanları için heyecan verici ve eşsiz bir maceraydı. Ancak bu macera, kısa bir süre içinde sona erdi. Denizden ilk yükselişinden sadece yedi yıl sonra, ada, kendisini var eden volkanik patlama ile yok oldu: Hunga Tonga-Hunga Ha’apai volkanı, 15 Ocak 2022’de patladı ve stratosfere 146 milyar kilogram su püskürttü.
Bu patlama sırasında, Dragone ve ekibinin üzerinde çalıştığı ada da tamamen yok oldu. Dragone, “Adanın ayakta kalacağını düşünüyorduk.” diyerek ekliyor: “Hatta volkanın patlamasından bir hafta önce adaya yeni keşif gezisi planlamaya başlamıştık.” Dragone, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Adanın yok olması elbette bizi hayal kırıklığına uğrattı, ancak artık adalar oluştuğunda neler olduğuna dair çok sayıda öngörümüz var. Eğer bir ada daha oluşursa, oraya gidip daha fazla veri toplamayı çok isteriz. Artık nasıl çalışacağımıza dair bir oyun planımız var.”
