Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (UUİ) penceresinde oluşan buzlanma, kozmonot Sergey Korsakov tarafından çekilen etkileyici bir görüntü ile gözler önüne serildi. Bu durum, belki de ilk bakışta sıradan bir olay gibi görünebilir, ancak bu fotoğraf, bir uzay aracının penceresinde meydana gelen buz kristallerinin kaydedilen ilk örneği olma özelliğine sahip. Buz kristallerinin nasıl oluştuğu ise hâlâ büyük bir gizem. Korsakov, bu görüntüyü birkaç gün önce hem Twitter hem de Telegram üzerinde paylaştı. Telegram’daki açıklamalarında, buz kristallerinin oldukça uzun ömürlü olduğunu, tam 24 saat boyunca varlıklarını sürdürdüklerini ve eridikten sonra bile yüzeyde bir yoğuşma deseni bıraktıklarını belirtti.
Ancak bu ilginç olayı tam olarak açıklamak ve anlamak mümkün değil. IFLScience, UUİ’nin üyeleri olan NASA, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve Japon Uzay Ajansı (JAXA) ile iletişime geçti; fakat her üç ajans da bu konuda yorum yapmaktan kaçındı. Bunun sebepleri arasında, camın UUİ’nin Rus modülünde bulunma olasılığı ve günümüzde yaşanan olaylar neticesinde her üç ajansın da Roscosmos ile iletişim kurmaktan çekinmesi yer alıyor. Resmi bir açıklama olmadığı için bu konuda yalnızca varsayımlarda bulunmak mümkün.
- UUİ’nin pencereleri, iç tarafta hava ve dış tarafta vakum ile ayrılmış birden fazla cam katmanından oluşmaktadır.
- Buz kristalleri, cam katmanlarının içinde veya istasyonun içinde oluşmuş olabilir.
- Bazı teorilere göre, kozmonotların pencereye nefes üflemiş olmaları sebebiyle bu durum meydana gelmiş olabilir; fakat buzlanmanın neredeyse mükemmel bir daire biçiminde oluşu ve UUİ’nin sıcaklık koşulları, bu ihtimali zayıflatmaktadır.
IFLScience’a konuşan Liverpool Üniversitesi’nden buzulbilimci Dr. James Lea, “Olay, dairenin sınırlarında en yoğun buz birikimi gösteriyor – bu, oluşum mekanizmasının her yönden eşit şekilde hareket ettiğini ve dairenin kenarında buz oluşturacak bir eşiğe ulaştığını kanıtlıyor. Sonrasında tüm su buharı, son aşamaya ulaşmadan önce tükendi” şeklinde yorumda bulundu. Dairenin şaşırtıcı şekli, cam içerisindeki sıcaklık gradyanının bir sonucu olarak ortaya çıkmış olabilir. Ancak bu durum, camın özellikleri hakkında net bir bilgiye sahip olmadan kesin olarak açıklanamaz.
Bu gizem aydınlatılamasa da, mikro yerçekiminde buz kristallerinin oluşumu, aktif bir araştırma alanı olarak dikkat çekiyor. JAXA’nın yörüngede yaptığı deneyler, uzayda “süper” simetriye sahip buz kristallerinin oluşabileceğini ortaya koydu. Son olarak, Korsakov’un kısa bir süre önce UUİ’nin penceresinden elde ettiği başka bir garip görüntüyü de hatırlatmakta fayda var…
