Mars’ta Bulunan Gizemli Kırmızı Kaya
NASA’nın Perseverance keşif aracı, Mars yüzeyinde ilginç bir keşif yaptı: Damlaya benzeyen yeşil lekeler içeren sıra dışı bir kırmızı kaya. Bu kayanın bileşimi hakkında bilgi veren detaylar, NASA’nın basın bülteninde vurgulandı. Ancak, keşif aracının aletlerinin çalışabilecek kadar boş alana sahip olmaması nedeniyle, kaya detaylı bir şekilde incelenemedi. Yine de, kayanın gözlemlenen özellikleri, eski ve daha nemli bir Mars’ta oluştuğuna dair önemli ipuçları sunuyor.
Perseverance, Şubat 2021’de Mars’a iniş yaptığında, amacı milyarlarca yıl önce var olan bir gölün kenarındaki kurumuş nehir deltalarını incelemekti. Bilim insanları, gezegenimizden çok daha aşırı sıcaklık dalgalanmalarına ve kuraklığa rağmen, Mars yüzeyinde geçmişte büyük sıvı su gölleri bulunduğuna inanmaktadır. Bu göllerden biri, Perseverance’ın indiği Jezero Krateri olarak biliniyor.
Perseverance, Mars’a inişinden bu yana Jezero’nun batı ucunu keşfetti, gezegenin görüntülerini topladı ve gelecekteki bir görevle Dünya’ya gönderilmek üzere kaya örnekleri ve Mars atmosferinden bir miktar topladı. Bu keşif aracının astrobiyolojik araştırmaları, geçmişte Mars’ta yaşamın var olması durumunda, Dünya’daki yaşamın ilk formlarına benzer bir yapı sergileyeceği fikrine dayanmaktadır. Bu ilk mikroplar, sığ sularda yaşamlarını sürdürürken tortul konkresyonlar (kaya katmanları) oluşturur ve zamanla çarpık desenler ile fosilleşir. Bu tür fosillere stromatolitler denir ve günümüzde Dünya’da hala oluşmaya devam etmektedir.
Yeşil Noktalara Sahip Kırmızı Kayanın Sırrı
Temmuz ayında Perseverance, Mars’ta hematit ve kalsiyum sülfat bantlarında “leopar desenleri” bulmuştu. NASA’nın bilim insanları, bu bulgunun, kayanın bir zamanlar organik bileşikler içeren çamur olabileceğine dair ipuçları sunduğuna inanıyor.
Perseverance şimdi de dikkat çekici bir başka hedef olan yeşil noktalara sahip kırmızı bir kayayı inceledi. Bu kaya, uzaylı yaşamın kesin bir kanıtı olmasa da, Mars’ın demir açısından zengin geçmişine önemli bir bakış açısı sağlıyor. Kayanın kırmızı rengi, muhtemelen oksitlenmiş demirden kaynaklanıyor. Ancak, Perseverance ekibi kayayı daha yakından incelemek istedi.
Keşif aracı, Mars yüzeyindeki rüzgarlı koşullar tarafından aşınmamış veya başka bir şekilde değiştirilmemiş olan iç kısmını görmek amacıyla aşındırıcı bir alet kullanarak, yüzeyinden 5 santimetre genişliğinde dairesel bir parça kesti. NASA’nın bildirdiğine göre kayadaki yeşil noktalar “nispeten yaygındı.” Bu noktalar, suyun kayaya dönüşmeden önce demir açısından zengin tortuya nüfuz etmesiyle oluşur ve metali oksitler, ardından yeşil renge dönüştürür.
Dünya’da mikroplar bu tür reaksiyonları katalize edebilir, ancak bu süreç aynı zamanda çürüyen organik maddeler veya kükürt ile demir arasındaki etkileşimler nedeniyle de gerçekleşebilir. Her ne sebep olursa olsun, bu kayayı incelemek, Mars’ın sulu geçmişi hakkında, gezegendeki potansiyel yaşam ve gezegenin evrimi hakkında önemli bilgiler sağlayacaktır. Yeşil benekli tortunun daha fazla incelenmesi istense de, kaya örneğinin etrafında Perseverance’ın aletlerini açabileceği kadar alan olmadığı için daha detaylı bir inceleme gerçekleştirilememiştir.
İlk yorum yapan olun